"Müasir əmək bazarında tələbələrin iş təcrübəsi ilə təmin olunması onların peşəkar karyerasına hazırlıq baxımından mühüm rol oynayır. Dünya təcrübəsinə nəzər yetirdikdə görürük ki, bir çox inkişaf etmiş ölkələrdə universitetlərin təşkil etdiyi istehsalat təcrübəsi rəsmi staj kimi qəbul edilir və tələbələrə gələcəkdə işə qəbul prosesində üstünlük qazandırır".
Bu fikirləri "Tehsil365"ə açıqlamasında təhsil eksperti Əli Ələkbərov bildirib.
Onun sözlərinə görə, bəzi ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycanda, universitet tərəfindən göndərilən tələbələrin keçdiyi istehsalat təcrübəsi əmək stajı kimi tanınmır:
"Bu, məzunların iş bazarına daxil olmasını çətinləşdirən amillərdən biridir.
Bu baxımdan normativ-hüquqi bazanın yaradılması – Universitetlərdə keçilən təcrübənin rəsmi staj kimi tanınması üçün qanunvericilikdə müvafiq dəyişikliklər edilməlidir. İşəgötürənlər və universitetlər arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsi – Təcrübə proqramlarının səmərəliliyini artırmaq üçün universitetlər və işəgötürənlər arasında rəsmi əməkdaşlıq müqavilələri imzalanmalıdır".
Ekspert bildirib ki, tələbələrin təcrübə keçəcəyi müəssisələr əvvəlcədən təsdiqlənməli və müəyyən keyfiyyət standartlarına cavab verməlidir:
"Tləbələrin təcrübə müddətində gördüyü işlər müəssisə tərəfindən rəsmi qaydada sənədləşdirilməli və bu sənədlər onların gələcəkdə staj kimi tanınması üçün hüquqi əsas yaratmalıdır. İşəgötürənlər tələbələrin bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün onlara mentorluq etməli və təcrübə proqramlarını yalnız formal deyil, real iş bacarıqları qazandıracaq şəkildə qurmalıdırlar. Beynəlxalq təcrübənin tətbiqi – Bir çox inkişaf etmiş ölkələrdə universitet təcrübələri əmək stajına daxil edilir. Bu modelin ölkəmizdə də tətbiqi üçün Erasmus+, DAAD və digər beynəlxalq təcrübə proqramlarının qaydalarına uyğun mexanizmlər hazırlanmalı, yerli müəssisələrlə beynəlxalq modellər arasında paralellər aparılmalıdır. Məsələn, Almaniyada tələbələr “Berufspraktikum” (peşə təcrübəsi) sisteminə əsasən işlədikləri müddətin staj kimi hesablanması üçün müvafiq sertifikatlar alırlar. Azərbaycan da belə bir sistemə keçid edə bilər".
Əli Ələkbərov deyib ki, bəzi ölkələrdə təcrübə müddəti ərzində tələbələr sığortalanır və əmək qanunvericiliyinə uyğun olaraq müəyyən sosial təminatlardan faydalanırlar:
"Bu modelin Azərbaycanda tətbiqi tələbələrin həm hüquqlarını qoruyar, həm də onlara iş bazarında əlavə üstünlük qazandırar. Məzunların rəqabət qabiliyyətinin artırılması – Rəsmi stajın tanınması məzunların iş bazarına daha tez və uğurla inteqrasiya olmasına imkan yaradacaqdır".
"Bu dəyişikliklərin həyata keçirilməsi həm tələbələrin hüquqlarının qorunmasına, həm də ölkədə peşəkar işçi qüvvəsinin daha səmərəli formalaşmasına töhfə verəcəkdir. Təhsil ictimaiyyətinin və aidiyyəti qurumların bu məsələyə diqqət ayırması və müvafiq islahatların həyata keçirilməsi vacibdir", - ekspert vurğulayıb.