İmtahanlara hazırlaşmaq şagirdlər üçün ciddi zehni güc tələb edən bir prosesdir. Bu müddətdə düzgün qidalanma diqqət, yaddaş və ümumi psixoloji vəziyyət üçün mühüm rol oynayır.
“Tehsil365”in məlumatına görə, bir çox şagirdlər imtahan dönəmində asan və tez əldə edilən qidalara – fast food, qazlı içkilər, şokolad və enerji içkilərinə üstünlük verirlər. Təəssüf ki, bu cür qidalar onların imtahan nəticələrinə mənfi təsir edə bilər.
1. Zərərli Qidaların Beyin Fəaliyyətinə Təsiri
Beyin yüksək keyfiyyətli yanacaq tələb edən bir orqandır. Lakin fast food və yüksək şəkər tərkibli məhsullar:
Beyində enerji səviyyəsinin sürətlə yüksəlib düşməsinə səbəb olur,
Konsentrasiyanı zəiflədir,
Yaddaşın zəifləməsinə gətirib çıxarır.
Bundan əlavə, fast food və emal olunmuş məhsulların tərkibindəki süni qatqılar və yağlar beynin neyrotransmitter fəaliyyətinə mənfi təsir edərək öyrənmə bacarığını azalda bilər.
2. Yuxu Problemləri və Yorğunluq
İmtahan dövründə gec saatlara qədər dərs oxumaq adi haldır. Şagirdlər tez-tez kofeinli içkilər (qəhvə, enerji içkiləri) və şirniyyat istehlak edirlər. Lakin bu məhsullar:
Yuxu rejimini pozur,
Gecə beyin istirahət edə bilmədiyi üçün ertəsi gün diqqət və yaddaş zəifliyi yaradır,
Uzunmüddətli yorğunluq və halsızlığa səbəb olur.
Keyfiyyətli yuxu olmadan öyrənilən məlumatın beyində uzunmüddətli yaddaşa ötürülməsi çətinləşir.
3. Stress və Narahatlıq
İmtahan öncəsi stress hər bir şagirdin yaşadığı haldır. Lakin yanlış qidalanma stressi daha da artıra bilər. Süni şəkərlər və yağlı yeməklər:
Beyində dopamin və serotonin balansını poza bilər,
Stress və narahatlıq səviyyəsini yüksəldir,
İmtahan zamanı şagirdin emosional vəziyyətini çətinləşdirir.
Buna görə də, imtahan dövründə emosional tarazlığı qorumaq üçün sağlam qidalanmaq vacibdir.
4. Sağlam Alternativlər
Şagirdlər imtahan dövründə beyin funksiyalarını artırmaq üçün aşağıdakı qidalara üstünlük verməlidirlər:
Təzə meyvə və tərəvəzlər – Vitamin və minerallar beynin daha effektiv işləməsinə kömək edir.
Tam taxıllı məhsullar (çörək, sıyıqlar) – Uzunmüddətli enerji mənbəyidir və konsentrasiyanı artırır.
Proteinli qidalar (yumurta, balıq, qoz-fındıq) – Yaddaş və öyrənmə prosesini dəstəkləyir.
Bol su – Beyində oksigen dövranını yaxşılaşdırır və yorğunluğu azaldır.
Nəticə:
İmtahanlara hazırlaşan şagirdlər üçün düzgün qidalanma uğurun əsas açarlarından biridir. Sürətli və emal olunmuş qidalardan imtina edib sağlam seçimlər etmək, yaddaşı gücləndirir, diqqəti artırır və stressi azaldır. Valideynlər və müəllimlər də bu məsələdə şagirdlərə dəstək olmalı, onların qida vərdişlərinə nəzarət etməlidirlər.