Ədəbiyyat, insan təxəyyülünün və düşüncəsinin ən ali ifadələrindən biridir. O, zaman və məkan anlayışını aşaraq, bizi fərqli dövrlərə, fərqli dünyalara aparır. Ədəbiyyat yalnız bir sənət forması deyil, həm də cəmiyyətin aynasıdır. O, keçmişin sirlərini açır, indinin problemlərini əks etdirir və gələcək haqqında düşünməyə sövq edir. Ədəbiyyat eyni zamanda bir millətin mədəniyyətini, dəyərlərini və dünyagörüşünü qoruyub saxlayan güclü vasitədir.
Dünya ədəbiyyatının böyük adları – Şekspir, Dostoyevski, Füzuli və Nizami kimi yazıçılar insan ruhunun dərinliklərinə enərək, onun duyğularını, qorxularını və ümidlərini qələmə almışlar. Onların əsərləri zaman keçsə də, öz aktuallığını itirmir. Klassik ədəbiyyat insan psixologiyasını dərindən anlamağa və fərqli xarakterləri öyrənməyə imkan yaradır. Məsələn, Şekspirin "Hamlet" faciəsi insanın daxili konfliktlərini, qərarsızlığını və taleyin çətinlikləri qarşısında apardığı mübarizəni göstərir. Dostoyevskinin "Cinayət və Cəza" romanı isə insan vicdanının və əxlaqının dərinliklərinə enir.
Ədəbiyyat həm də insanların bir-birini daha yaxşı anlamasına kömək edir. Müxtəlif mədəniyyətlərin ədəbiyyatını oxumaq, fərqli dünyagörüşləri ilə tanış olmaq deməkdir. Bu da bizi daha tolerant, daha açıq fikirli insanlar edir. Hər bir dövrün ədəbiyyatı cəmiyyətin sosial, siyasi və mədəni mənzərəsini əks etdirir. Məsələn, XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatında maarifçilik ideyaları geniş yayılmışdı. Mirzə Fətəli Axundzadənin əsərləri xalqı maarifləndirməyə, cəhalətdən qurtarmağa xidmət edirdi.
Sözlər həqiqətən sehrlidir. Onlar bizi güldürə, ağlada, düşündürə bilər. Bir şeirin, bir romanın təsiri bəzən bir insanın həyatını tamamilə dəyişdirə bilər. Məsələn, bir çox insanlar müəyyən əsərlər sayəsində həyata fərqli baxmağa başlayır, özlərini yenidən kəşf edirlər. Ədəbiyyat təkcə keçmişin mirası deyil, həm də gələcəyə yönəlik bir işıqdır. Yeni nəsillər üçün yazılan əsərlər onlara dəyərlər və ideallar aşılayır.
Ədəbiyyatın gücünü dərk edərək, onu qoruyub inkişaf etdirmək hər birimizin borcudur. Kitab oxumaq sadəcə əyləncə deyil, həm də mənəvi və intellektual inkişafın əsas açarıdır. Cəmiyyət olaraq kitab oxumağa daha çox maraq göstərməli, yazarlara və ədəbiyyat xadimlərinə dəstək verməliyik. Unutmayaq ki, bir millətin gələcəyi onun ədəbiyyatına və mədəniyyətinə verdiyi dəyərlə ölçülür.