İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalarının (İKT) inkişafı təhsil sistemində böyük dəyişikliklərə səbəb olub. Artıq müəllimlər və şagirdlər ənənəvi metodlarla yanaşı, innovativ yanaşmalardan da istifadə edirlər. Bu yazıda təhsil sistemində texnologiyanın rolu, süni intellektin istifadəsi və gələcəkdə bizi gözləyən yeniliklərdən bəhs edəcəyik.
1. Rəqəmsal Təhsil Platformaları
Son illərdə onlayn təhsil platformalarının inkişafı təhsilin əlçatanlığını artırıb. Coursera, Khan Academy, Udemy və digər platformalar sayəsində insanlar evdən çıxmadan yeni biliklər əldə edə bilirlər. Azərbaycanda da “Virtual Məktəb” kimi sistemlər distant təhsili genişləndirməkdə mühüm rol oynayır.
2. Süni İntellekt və Təhsil
Süni intellekt (SI) təhsil sistemində bir sıra yeniliklərə yol açıb. Müəllimlər üçün avtomatik qiymətləndirmə sistemləri, fərdi öyrənmə trayektoriyalarını müəyyən edən SI əsaslı proqramlar şagirdlərin daha effektiv təhsil almasına kömək edir. Məsələn, “ChatGPT” kimi texnologiyalar şagirdlərin suallarına cavab verərək onları yönləndirə bilər.
3. Virtual və Artırılmış Reallıq
Virtual reallıq (VR) və artırılmış reallıq (AR) texnologiyaları dərslərin daha interaktiv və maraqlı olmasına şərait yaradır. Tarix dərslərində şagirdlər qədim şəhərləri VR eynəkləri ilə “gəzmək” imkanına sahibdirlər, biologiya dərslərində isə insan anatomiyasını üçölçülü modellər vasitəsilə öyrənə bilirlər.
4. Robototexnika və STEM Təhsili
Müasir təhsil sistemlərində STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) fənlərinə xüsusi diqqət ayrılır. Robototexnika dərsləri şagirdlərə proqramlaşdırma, mexanika və elektronika sahəsində praktiki biliklər verir. Azərbaycanda keçirilən “Roboday” və digər yarışmalar bu sahəyə marağı artırır.
5. Təhsil Sistemində Blokçeyn Texnologiyası
Blokçeyn texnologiyası təhsil sahəsində də istifadə olunur. Bu texnologiya vasitəsilə diplomlar və sertifikatlar saxtakarlığa qarşı qorunur və daha şəffaf idarə olunur. Bir çox universitetlər artıq blokçeyn əsaslı sertifikat sistemlərinə keçid edir.
Nəticə
Texnologiya təhsil sistemində köklü dəyişikliklər edir və şagirdlərin biliklərə daha sürətli və rahat şəkildə yiyələnməsinə imkan yaradır. Müəllimlər və təhsil siyasətçiləri bu yeniliklərdən səmərəli istifadə edərək təhsil keyfiyyətini daha da yüksəltməlidirlər.