Təhsil 365 - Logo Mobile

“Fəzlullah Nəimi və hürufilik hərəkatı” – Şərqşünaslıq İnstitutunun yeni elmi nəşri

8707.07.2025 - 10:00
“Fəzlullah Nəimi və hürufilik hərəkatı” – Şərqşünaslıq İnstitutunun yeni elmi nəşri

AMEA-nın akademik Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu tərəfindən “Fəzlullah Nəimi və hürufilik hərəkatı” adlı yeni elmi kitab işıq üzü görüb.

İnstitutun "Tehsil365"ə verdiyi məlumata görə, nəşrin müəllifləri institutun Şərq ölkələrinin tarixşünaslığı şöbəsinin rəhbəri, tarix elmləri doktoru, professor Məryəm Seyidbəyli və həmin şöbənin elmi işçiləri Elxan Quliyev ilə Röya Mirzəbəyovadır.

Monoqrafiyada XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycandakı ictimai-siyasi vəziyyət və bu şəraitin hürufilik hərəkatının yaranmasına təsiri ətraflı təhlil olunub. Həmçinin hürufiliyin banisi, böyük mütəfəkkir Fəzlullah Nəiminin həyatı, fəaliyyəti və farsdilli mənbələr əsasında ədəbi irsi geniş şəkildə tədqiq edilib. Əsərdə hürufiliklə bağlı ilk mənbələrə də yer verilib və bu dövrdə yaşamış bir sıra Azərbaycan mütəfəkkirləri haqqında məlumat təqdim olunub.

Kitab həm Azərbaycan, həm də ingilis dilində oxuculara təqdim olunur.

Əsər ümumilikdə iki fəsil, nəticə və ədəbiyyat bölmələrindən ibarətdir. Birinci fəsildə “XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycanda sufilik” mövzusu işlənib. Burada öncə irfan və təsəvvüf anlayışları izah edilir, daha sonra Şəms Təbrizi, Şeyx Səfiyəddin Ərdəbili, Mahmud Şəbüstəri, Əvhədi Marağalı, Hümam Təbrizi, Arif Ərdəbili, Əssar Təbrizi, Qazi Bürhanəddin və İmadəddin Nəsimi kimi görkəmli ariflər haqqında məlumat verilir. Fəslin sonunda isə hürufilik hərəkatının meydana gəlməsi və dövrün siyasi vəziyyəti kontekstində izah olunur.

İkinci fəsil “Fəzlullah ibn Əbu Məhəmməd Nəimi Təbrizi Astarabadi (1339–1401) və hürufilik hərəkatı” adını daşıyır. Bu bölmədə öncə Fəzlullah Nəiminin həyatı və hürufilik ideyaları nəzərdən keçirilir. İslam irfanında “Nəzəri” və “Əməli” irfan anlayışlarına toxunulur. Bundan əlavə, hürufiliklə bağlı yazılı qaynaqlar da təhlil olunur. Sonda isə Nəiminin şagirdləri barədə bilgilər verilir. Bu sırada onun davamçısı, İmadəddin Nəsimi, ideyalarını geniş coğrafiyada yayan Əliyyül-Əla ləqəbli Muinəddin Əbülhəsən və Anadoluda hürufiliyi təbliğ etmiş İzzəddin Əbdülməcid ibn Fereştə kimi şəxslərin adları çəkilir.

Aydan İsayeva

Xəbər Lenti

Sertifikatlaşdırma prosesində iştirak edən xarici dil müəllimlərinin 12 faizi uğur qazanıb10.07.2025 - 09:00
Direktor kürsüsünə aparan yol təkcə sertifikasiya nəticəsindən keçmir10.07.2025 - 08:50
56 mindən artıq müəllimin maaşı artırılıb10.07.2025 - 08:40
Riyaziyyat müəllimləri üçün sertifikatlaşdırmanın nəticələri açıqlandı10.07.2025 - 08:30
Emin Əmrullayev: Uğur qazanmayan müəllimlərin əvəzlənməsi dərs yükünə təsir edib10.07.2025 - 08:20
Nazir: 7318 müəllim sertifikasiya prosesindən uğurla keçə bilmədiyi üçün əmək müqaviləsinə xitam verilib10.07.2025 - 08:10
2022–2025-ci illər ərzində 80 mindən çox müəllim sertifikatlaşdırma imtahanlarında iştirak edib10.07.2025 - 08:00
İtaliyadakı beynəlxalq hakatonda tələbələrimizdən böyük uğur10.07.2025 - 07:50
DİM I və IV ixtisas qrupları üzrə ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanı keçiriləcək10.07.2025 - 07:40
Bəzi məktəblərdə məktəbəhazırlıq qruplarına qəbul zamanı prioritet tətbiq olunur 10.07.2025 - 07:30
Bu gün Xalq yazıçısı Sabir Əhmədli anım günüdür 10.07.2025 - 07:20
Dövlət İmtahan Mərkəzi ilə SIGMA proqramı çərçivəsində ikigünlük seminar keçirilib10.07.2025 - 07:10
"WhatsApp" mesencerinin "iOS" əməliyyat sistemi üçün yeni funksiya 10.07.2025 - 07:00
“Microsoft"süni intellektdən istifadə edərək 500 milyon dollardan çox qənaət edib10.07.2025 - 06:50
Egey dənizində 4,6 bal gücündə zəlzələ olub 10.07.2025 - 06:40
Bakıda yeniyetmə qız itkin düşüb10.07.2025 - 06:30
“Ümid işığı” pyesi əsasında hazırlanan tamaşanın premyerası keçirilib -FOTO 10.07.2025 - 06:20
İqtisadiyyat və Humanitar Kollecdə yeni təyinatlar olub10.07.2025 - 06:10
Gəncə Dövlət Universitetində “Yaşıl transformasiya təlim modulu” adlı beynəlxalq layihəyə start verilir10.07.2025 - 05:59
Pantomima Teatrına təyin olunan direktorun kimliyi məlum oldu.09.07.2025 - 20:00
Akademik ictimaiyyət itki ilə üz-üzə: Rəhman Bədəlov vəfat etdi09.07.2025 - 19:10
Füzulidə “Nə? Harada? Nə zaman?” oyunu üzrə açıq kubok keçirilib09.07.2025 - 18:10
Zaqatalada "14 iyul 1969-cu il: Tərəqqi yolunun başlanğıcı" mövzusunda tədbir keçirilib09.07.2025 - 18:00
“İki sahil” qəzeti 34 yaşını qeyd edir09.07.2025 - 17:55
“X”in baş direktoru istefa verdi09.07.2025 - 17:45
“TikTok”un taleyi: ABŞ-a satış xəbərləri yalan çıxdı09.07.2025 - 17:36
"Şəhidin səsi" proqramında Raul Piriyev yad ediləcək09.07.2025 - 17:21
Baku TV-nin “Söz” filminin təqdimatı keçirilib09.07.2025 - 17:11
Odlar Yurdu Universiteti 2025/2026-cı tədris ili üzrə bakalavriat ixtisaslarını elan edib09.07.2025 - 16:52
Ayaz Salayev: "The word" filmində insan psixologiyasının işlənməsi cəhdi var09.07.2025 - 16:46
İkili diplomu olan tələbələrin sayı açıqlandı09.07.2025 - 16:35
Müddətli əmək müqaviləsi ilə ikinci iş yerində çalışmaq istəyən 21 müəllimin yerləşdirilməsi başa çatıb09.07.2025 - 16:00
BSU-da II Beynəlxalq Balkanşünaslıq Konfransı keçiriləcək 09.07.2025 - 15:55
MİQ üzrə test imtahanlarının IV günündə 82,6% davamiyyət qeydə alınıb - FOTO09.07.2025 - 15:50
Qarabağ Universitetində yalnız bakalavriat səviyyəsi üzrə tələbə qəbulu aparılacaq09.07.2025 - 15:40
Günəşdə Növbəti Güclü Partlayış Qeydə Alınıb09.07.2025 - 15:30
"Grok" Türkiyədə Hüquqi Müşahidə Altındadır09.07.2025 - 15:20
Qəbələdə Musiqi Notları Yenidən Səslənir09.07.2025 - 15:10
Tələbələrin ixtisas və universitet dəyişməsinə start verilib09.07.2025 - 15:00
Qənnadıçı, şirniyyatçı” peşə ixtisası üzrə bacarıqlar qiymətləndirilib09.07.2025 - 14:40
Cümhuriyyət Ensiklopediyasının son nəşrinin onlayn versiyası yayımlanıb09.07.2025 - 14:00
AMEA-da “Ədəbi proses – 2024” mövzusunda elmi-yaradıcılıq müşavirəsi keçirilib09.07.2025 - 14:00
DİM-in iyun ayında keçirdiyi imtahanlarda 51 mindən çox şəxs iştirak edib09.07.2025 - 13:50
Tələbələrin köçürülməsi prosesinə start verilir09.07.2025 - 13:40
ADPU ilə Türkiyənin Çağ Universiteti əməkdaşlığa başlayıb09.07.2025 - 13:20
Aşıq Əhlimanın Vəziyyəti Ciddi Qiymətləndirilir 09.07.2025 - 12:45
MİQ İmtahanı ilə Bağlı Namizədlərə Ətraflı Məlumat Verildi09.07.2025 - 12:40
Məktəbəhazırlıq Qruplarına Qəbul: Üstünlük Verilən Məktəblər Məlumdur09.07.2025 - 12:30