Məktəbəqədər dövr – yəni 3-6 yaş aralığı – uşağın zehni, emosional və sosial inkişafının təməlini təşkil edir. Bu mərhələdə öyrənilən vərdişlər və qazandığı təcrübələr onun gələcək təhsil və həyat yolunda mühüm rol oynayır. Təəssüf ki, bəzi valideynlər məktəbəqədər təhsili yalnız “uşağı harasa qoymaq” kimi qəbul edirlər. Əslində isə bu dövr uşağın şəxsiyyətinin formalaşmasında dönüş nöqtəsidir.
Bağçalarda uşaqlar ilk dəfə kollektiv mühitlə tanış olur, cəmiyyətə uyğunlaşmağı, qaydalara əməl etməyi, paylaşmağı və əməkdaşlığı öyrənirlər. Dil bacarıqları, riyazi düşüncə və yaradıcı təfəkkürün təməli də məhz burada formalaşır. Bu təcrübələr uşağın gələcək məktəb həyatına inamla başlamasına zəmin yaradır.
🔹 Bağçaya gedən və getməyən uşaqlar arasında sosial fərqlər nələrdir?
1. Ünsiyyət bacarığı:
Bağçaya gedən uşaqlar yaşıdları ilə gündəlik ünsiyyət qurduqları üçün daha açıq, özünüifadə bacarığı yüksək, qorxmadan danışa bilən olurlar. Əksinə, evdə böyüyən uşaqlar bəzi hallarda utancaq, çəkingen və qrup daxilində özünü ifadə etməkdə çətinlik çəkə bilirlər.
2. Qaydaları anlama və qəbul etmə:
Bağçada uşaqlar müəyyən rejim və davranış qaydalarına əməl etməyi öyrənirlər. Getməyən uşaqlar isə daha sərbəst və nizamsız rejimə alışdıqları üçün məktəbə keçid mərhələsində adaptasiya çətinliyi yaşaya bilərlər.
3. Münaqişə və problem həlli bacarığı:
Bağçada uşaq digər uşaqlarla fikir ayrılığı, paylaşma çətinlikləri və kiçik münaqişələrlə qarşılaşaraq sosial bacarıqlarını təkmilləşdirir. Ev mühitində isə bu tip situasiyalar az olduğu üçün uşaq real həyat qarşıdurmalarında çaşqınlıq keçirə bilər.
4. Emosional zəka və empatiya:
Kollektiv mühitdə uşaq başqalarının hisslərini anlamağı, empati qurmağı, dostluq münasibətləri qurmağı öyrənir. Bu, gələcəkdə sağlam münasibətlər qurmaq üçün vacib əsasdır.
Məktəbəqədər təhsil – uşağın gələcəyinə qoyulan ilk və ən önəmli sərmayədir. Bağça təhsili təkcə “uşaq haradasa vaxt keçirsin” deyə deyil, onun şəxsiyyətinin, münasibətlərinin və öyrənmə bacarığının formalaşması üçün mühüm bir mərhələdir.
Valideynlər və cəmiyyət bu mərhələnin əhəmiyyətini vaxtında dərk etdikcə, daha güclü, sağlam düşüncəli və sosial baxımdan aktiv bir nəslin formalaşması mümkün olacaq.