“Son illərdə imtahan mövsümlərində bəzi gənclərimizdə emosional sarsıntıların baş verdiyinə dair məlumatlar ictimaiyyətin diqqətini çəkir.”
Bu barədə, Psixologiya Elmi Tədqiqat İnstitutunun sədr, psixoloq Elnur Rüstəmov “Tehsil365”ə açıqlamasında bildirib. Qeyd etməliyəm ki, bu cür hallara son illərdə nisbətən az rast gəlinir, lakin nadir də olsa baş verdikdə, bu hadisələr cəmiyyətdə ciddi narahatlıq yaradır. Müşahidələr göstərir ki, intihar meyilləri əsasən qəbul imtahanları zamanı, yəni ali təhsil müəssisələrinə qəbul mərhələsində daha çox üzə çıxır. Çünki, bu mərhələdə emosional yüklənmə pik nöqtəyə çatır. İmtahanda uğursuzluq yaşayan abituriyent üçün bu nəticə bəzən yalnız bir uğursuzluq yox, bütün həyatlarının məğlubiyyəti kimi görünür. Bu düşüncə bir sıra psixososial amillərlə izah olunur. Ailə və cəmiyyətin imtahan uğuru üzərində qurduğu yüksək gözləntilər abituriyentin üzərinə emosional təzyiq yaradır. Nəticədə abituriyent özünü sevilməyə və qəbul olunmağa yalnız nəticəyə görə layiq sayır. Nəzərə almaq lazımdır ki, abituriyentlərin çoxunda emosiyaları düzgün şəkildə ifadə və idarə etmə bacarığı formalaşmayıb. Bu da onları radikal qərarlara sürükləyə bilir. Xüsusilə sosial şəbəkələrdə digərlərinin uğurları ilə özlərini müqayisə edən abituriyentlər depressiv düşüncələrə qapıla bilirlər. Bir qism abituriyebtlər universitetə qəbulun yeganə uğur meyarı olduğunu düşünür, digər yollar haqqında məlumatlı olmurlar.”
Psixoloq belə hallarda validenylərin də günahının az olmadığını vurğulayıb. Belə ki, “Valideynlərin övladlarına sevgi və dəyər hissi yalnız nəticələrə bağlı olmamalıdır. Valideynlər övladlarının daxili dünyasına maraq göstərməli, onlarla daim emosional əlaqədə olmalıdırlar. Abituriyentlərin təkcə akademik deyil, emosional dayanıqlığı da inkişaf etdirməli, onları uğur və uğursuzluqlarla baş etməyə psixoloji baxımdan hazırlamalıdırlar.
Bunun üçün orta məktəblərdə də işlək psixoloji xidmət qurulmalı, sadəcə formal şəkildə yox, real dəstək verə biləcək şəkildə fəaliyyət göstərməlidir. Abituriyebtlərə stressin idarə edilməsi, emosional intellekt, özünüqəbul və uğursuzluqla davranış bacarıqları sistemli şəkildə öyrədilməlidir.” - deyə o qeyd edib.
Əlavə olaraq, Psixologiya Elmi Tədqiqat İnstitutunun sədr, psixoloq Elnur Rüstəmov: “Universitetə qəbul ola bilməmək həyatın sonu deyil. Gənclərə peşə təhsili, fərdi inkişaf proqramları, sahibkarlıq və digər alternativ yollar haqqında məlumat verilməlidir. İmtahan nəticəsi abituriyentin şəxsiyyətini, dəyərini və gələcəyini müəyyən edən yeganə meyar deyil. Cəmiyyət, ailə və təhsil sistemi birlikdə çalışaraq bu reallığı onlara düzgün şəkildə izah etməlidir. Uğursuzluq bəzən yenidən başlanaq üçün bir fürsətdir. Bunu abituriyentlərə aşılamaq lazımdır.” - qeyd edib.