Uşağın şəxsiyyətinin formalaşmasında ailə əsas rol oynasa da, tərbiyə prosesinə təsir edən tək amil deyil. Məhz buna görə psixoloqlar vurğulayırlar ki, uşaqlar cəmiyyətin aynasıdır onlar gördüklərini təqlid edir, öyrəndiklərini paylaşır və davranışlarına əks etdirirlər.
Psixoloq Aygün Məlikova, “Tehsil365”ə açıqlamasında qeyd edir ki, uşağın formalaşması təkcə valideynlərin nəzarəti ilə məhdudlaşmır:
“Uşaqlar yalnız ailədə deyil, məktəbdə, həyət oyunlarında, internetdə və dost çevrəsində də tərbiyə olunurlar. Onlar cəmiyyətdə gördükləri münasibətləri, davranış formalarını sürətlə mənimsəyirlər. Üstəlik, bir-birlərindən öyrəndiklərini dərhal oyunlara, söhbətlərə və hətta davranışlara tətbiq edirlər,” deyə o bildirir.
Mütəxəssis əlavə edir ki, bu səbəbdən uşağın yaşadığı sosial mühit müəllimlər, qonşular, dostlar, media və ictimaiyyətin özü onun tərbiyəsində ciddi pay sahibidir. Uşaq məktəbdə aqressiya, kobudluq, təhqir və ya zorakılıqla qarşılaşarsa, bunu normal davranış nümunəsi kimi qəbul edə bilər.
Aygün Məlikovanın fikrincə, uşaqlar təkcə öyrənmirlər onlar həm də öyrətdiklərini yayırlar. Əgər bir uşaq zərərli ifadə eşidibsə və ya şiddətli məzmun görürsə, bu informasiyanı başqa uşaqlara da ötürə bilər. Bu, davranışın sürətlə yayılmasına səbəb olur. Məhz buna görə yalnız fərdi deyil, ictimai məsuliyyət də ön planda olmalıdır.
Uşağın sağlam formalaşması üçün təkcə evdə deyil, məktəbdə, cəmiyyətdə və rəqəmsal mühitdə də doğru mesajların verilməsi şərtdir. Cəmiyyətin hər bir üzvü uşaq üçün nümunədir ya pozitiv, ya da zərərli bir nümunə.