Son illər ölkəmizdə təhsil sahəsində mühüm islahatlar aparılsa da, regionlarda qız uşaqlarının təhsilə çıxış imkanları hələ də bərabər səviyyədə deyil.
“Tehsil365” xəbər verir ki, gender bərabərliyi hüquqi sənədlərdə təmin olunsa da, bəzi rayon və kəndlərdə sosial stereotiplər, ailə təzyiqi və iqtisadi səbəblər qızların təhsil həyatına mənfi təsir göstərir. Ən acınacaqlısı isə odur ki, bu hallar bir çox hallarda erkən nikahlarla nəticələnir.
Qız uşaqlarının təhsildən kənarda qalmasının əsas səbəblərindən biri ənənəvi ailə düşüncə tərzidir. Bəzi ailələr qızların yalnız ailə və məişət işlərinə hazırlaşmalı olduğunu düşünür, onların ali təhsilə ehtiyac duymadığını hesab edirlər. Belə yanaşmalar, xüsusilə kiçik rayon və kəndlərdə hələ də aktualdır.
Bundan əlavə, ailə daxili təzyiq və icma təsiri də qızların təhsildən uzaqlaşdırılmasında rol oynayır. “Qız oxusa nə olacaq?”, “Onsuz da evlənəcək” kimi düşüncələr bəzi valideynləri məktəb yaşına çatmış və ya orta məktəbdə oxuyan qızlarını məktəbdən çıxarmağa vadar edir. Təhsilini davam etdirmək istəyən bəzi qızlar isə ailə daxilində emosional və sosial təzyiqlərə məruz qalır, nəticədə susmağa məcbur olurlar.
Ən narahatedici hal isə erkən nikahlardır. 16–17 yaşlı qızların ailə qurmağa məcbur edilməsi onların həm təhsil, həm də şəxsi inkişaf yolunu birdəfəlik bağlayır. Statistikalara görə, regionlarda erkən nikahların sayı hələ də azalmayıb və bu hallar bir çox hallarda qızların orta məktəbi belə bitirməməsi ilə nəticələnir.
Bununla yanaşı, bəzi regionlarda müsbət dəyişikliklər də müşahidə olunur. Dövlət proqramları, QHT layihələri və maarifləndirici təşəbbüslər nəticəsində bir sıra ailələrdə qızların təhsilinə münasibət dəyişməyə başlayıb. Lakin bu proses hələ də qeyri-bərabər templə gedir və sistemli yanaşma tələb edir.
Qız uşaqlarının təhsildən kənarda qalması təkcə fərdi yox, həm də cəmiyyət üçün ciddi itkidir. Təhsilli qadın daha güclü ailə, sağlam cəmiyyət və inkişaf etmiş gələcək deməkdir. Regionlarda bu problemin həlli üçün təkcə hüquqi mexanizmlər deyil, həm də maarifləndirmə, psixoloji dəstək və ictimai təsir strategiyaları lazımdır. Hər bir qız uşağı seçmək, oxumaq və öz həyatını özü qurmaq hüququna malikdir. Bu hüququn təmin olunması isə cəmiyyətin birgə və vicdanlı səyləri ilə mümkündür.