Müasir dövrdə əmək bazarının sürətlə dəyişməsi, yeni texnologiyaların inkişafı və cəmiyyətin ehtiyaclarının formalaşması təhsil sistemində ciddi dəyişiklikləri zəruri edir.
“Tehsil365” xəbər verir ki, xüsusilə peşə təhsili bu dəyişikliklərə ən həssas sahələrdən biridir. Əgər bir neçə on il əvvəl ənənəvi peşələrə əsaslanan təhsil modeli kifayət edirdisə, bu gün əmək bazarı daha çevik, texnoloji və ixtisaslaşmış kadrlara ehtiyac duyur.
Peşə təhsili sisteminin əsas məqsədi – gəncləri əmək bazarına hazır vəziyyətdə çıxarmaqdır. Lakin bu məqsədə çatmaq üçün proqramlar, metodikalar və tədris məzmunu dövrün tələblərinə uyğun olmalıdır. Artıq ənənəvi peşələrlə yanaşı, rəqəmsal texnologiyalar, süni intellekt, kibertəhlükəsizlik, dizayn, robototexnika kimi sahələrdə də kadr hazırlığı prioritetə çevrilməkdədir. Bu isə peşə təhsili müəssisələrinin yenidən təşkilini, infrastrukturun təkmilləşdirilməsini və müasir ixtisasların yaradılmasını tələb edir.
Bəzi ölkələrdə artıq peşə təhsilinə yönəlmiş modellər gələcəyin ixtisaslarına uyğun qurulmaqdadır. Məsələn, Almaniyada “duel sistem” adlanan model vasitəsilə tələbələr həm nəzəri, həm də praktik biliklər əldə edir, müəssisələrdə işləyərək real iş mühitində təcrübə qazanırlar. Bu təcrübə Azərbaycanda da tətbiq olunmağa başlanıb və nəticələr göstərir ki, peşə təhsilinə münasibət müsbət yöndə dəyişir.
Lakin bəzi problemlər hələ də qalmaqdadır. Gənclərin peşə təhsilinə marağının az olması, ictimai fikirdə bu sahəyə qarşı formalaşmış stereotiplər, bəzi təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazasının zəifliyi inkişafın qarşısında duran əsas maneələrdir. Eyni zamanda işəgötürənlərlə təhsil müəssisələri arasında əlaqənin zəif olması da, tədris olunan biliklərin real bazar tələblərindən geridə qalmasına səbəb olur.
Nəticə olaraq, peşə təhsili sisteminin gələcəyin ixtisaslarına uyğun şəkildə yenilənməsi, təhsilin bazar ehtiyacları ilə uzlaşdırılması, müasir texnologiyalar əsasında kadr hazırlığının təmin edilməsi üçün dövlət, özəl sektor və cəmiyyətin birgə əməkdaşlığı vacibdir. Gənclərə alternativ və keyfiyyətli təhsil imkanları yaradıldıqca, həm ölkənin insan kapitalı güclənəcək, həm də iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyəti artacaq.