Litvanın Jemaytiya Milli Parkının dərinliklərində, Baltik dənizindən 30 mil daxildə yerləşən meşələrdə bir zamanlar Sovet raket operatorları gizli şəkildə Qərbi Avropanın məhvinə hazırlaşırdılar. Bu ərazi əvvəllər Plokštinė Raket Bazası kimi tanınırdı, indi isə Soyuq Müharibə Muzeyi olaraq ziyarətçiləri qəbul edir.
"Tehsil365" xarici mənbəyə istinadən xəbər verir ki, 2024-cü ildə dünyanın müxtəlif ölkələrindən 35 000-dən çox insan yeraltı otaqları, keçidlər və yer səviyyəsindən 30 metr aşağıda yerləşən raket silosunu görmək üçün bu tarixi məkanı ziyarət edib.
Muzeyə gələnlərin qarşısını elektrikli hasarlar alır. Ormanın yaşıl rəngi ilə ziddiyyət təşkil edən dörd ağ kürə, bir vaxtlar kütləvi qırğın silahlarının saxlanıldığı sığınacaqlardır. Bu qurğular sanki təbiətə aid olmayan yad obyektlər kimi orada dayanır.
Baza Soyuq Müharibənin strategiyasını və nüvə silahlanma yarışını əks etdirir. O dövrdə Sovet İttifaqının tərkibində olan Litva Sovet Sosialist Respublikası NATO ölkələrini hədəf alan raket başlıqlarının saxlanılması üçün ideal yer hesab olunurdu.
Baltik dənizinin İskandinaviyaya baxan sahilində yerləşən Litva, raket bazaları, hərbi yaşayış məntəqələri və garnizonlarla yüksək səviyyədə militarizasiya olunmuşdu. Qonşu Latviya və Estoniya da eyni taleyi paylaşırdı.
Plokštinė meşəsi gizli yeraltı kompleksin tikintisi üçün ideal şərait yaratmışdı. Yaxınlıqda yerləşən 12 kvadratkilometr sahəsi olan Plateliai Gölü soyutma sistemləri üçün su təmin edirdi, ətrafdakı kəndlərin əhalisi az idi və yumşaq qumlu torpaq qazmağa əlverişli idi.
Plokštinė Raket Bazası Sovet İttifaqının müxtəlif yerlərindən olan 10 000-dən çox işçinin iştirak etdiyi iki illik tikintidən sonra 1962-ci ildə tamamlandı. Bu böyük iş yerli sakinlərin diqqətindən yayınmadı.
Soğuk Müharibə Muzeyinin bələdçisi Aušra Brazdeikytė bildirir: "İnsanlar burada hansı silahların saxlanıldığını bilmirdilər, amma biz buranın varlığını bilirdik."
Brazdeikytė həmin bölgədə doğulub və həyatının çox hissəsini burada keçirib. O, sovet hərbçilərinin yerli həyatın bir hissəsi olduğunu, ağır hərbi texnikanın səs-küyünün tez-tez eşidildiyini xatırlayır. "Kollektiv təsərrüfatlarda müxtəlif Sovet respublikalarından olan əsgərlərlə işləyirdik, amma hərbi mövzulardan danışmazdıq," deyə əlavə edir.
Baza iki mil uzunluğunda elektrikli hasar ilə qorunurdu. Sıx meşə örtüyü isə müdaxiləni çətinləşdirirdi və yerli sakinlər heç vaxt ora yaxınlaşmırdılar.
Bütün bu gizlilik uzun müddət qorundu. ABŞ kəşfiyyatı bazanı yalnız 1978-ci ildə peyk vasitəsilə aşkarladı. O vaxtadək Sovet İttifaqı bazanı nüvə silahsızlanması müqaviləsi çərçivəsində istifadədən çıxarmışdı.