Təhsil 365 - Logo Mobile

Yazı haradan başladı? Qədim xalqların unudulmaz mirası

13405.08.2025 - 15:31
Yazı haradan başladı? Qədim xalqların unudulmaz mirası

Yazı tarixdə inqilabi dəyişiklik yaradan kəşflərdən biridir. “Tehsil365” xəbər verir ki, qədim xalqlar tərəfindən yaradılan yazı sistemləri bu gün bizim mədəniyyətimizin, elmin və tarixin təməlini təşkil edir. Bu yazılar təkcə ünsiyyət vasitəsi olmayıb, həm də xalqların düşüncə tərzini, dünyagörüşünü və həyat tərzini əks etdirib.

Şumerlər və mixi yazı

Tarixdə məlum olan ilk yazı sistemi eramızdan əvvəl təxminən 3200-cü ildə Mesopotamiyada yaşayan şumerlər tərəfindən yaradılıb. Gil lövhələr üzərində qamış qələmlə yazılan mixi yazı əsasən təsərrüfat, qanun və dini mətnlərin qeyd olunmasında istifadə olunurdu.


Misirlilər və heroqliflər

Qədim Misirdə istifadə olunan heroqlif yazısı həm dini, həm də inzibati mətnlər üçün işlənirdi. Bu yazılar divarlarda, məbədlərdə və firon məzarlarında rast gəlinir. Rəqəmsal sistemləri və rəmzlərlə zəngin olan heroqliflər dövrün düşüncə tərzini aydın göstərir.


Çin heroqlifləri

Qədim Çin mədəniyyətində eramızdan əvvəl minilliklərə gedib çıxan yazı sistemi formalaşıb. Maraqlıdır ki, Çin heroqlifləri zamanla dəyişsə də, əsas strukturu qorunub saxlanılıb və bu gün də istifadə olunur. Bu yazı sistemi Asiya mədəniyyətində ən davamlı və zəngin ənənələrdən birinə çevrilib.


Maya yazısı – sirrlə dolu simvollar

Mərkəzi Amerikada yaşayan mayalar özlərinə məxsus simvolik və şəkilli yazı sistemi ilə tarixdə iz qoyublar. Onların yazıları daş abidələrdə, keramik əşyalarda və kodekslərdə qorunub saxlanıb. Hələ də tam şəkildə oxunmayan bu yazılar sirli mədəniyyətin açarı sayılır.


Qədim xalqların yazıları yalnız keçmişə dair məlumat vermir, həm də bu mədəniyyətlərin elmi, dini, hüquqi və gündəlik həyatını öyrənmək üçün mühüm açardır. Onların vasitəsilə biz zamanın o tayında yaşamış insanlarla “danışa” bilirik.

Aydan İsayeva

Xəbər Lenti

ADPU-da magistratura səviyyəsində yeri təhsil proqramları ilə bağlı iclas keçirilib08.08.2025 - 06:49
BMU-da “Elektrik və elektronika mühəndisliyi” ixtisası üzrə dövlət təqaüdlü ikili diplom proqramı08.08.2025 - 06:41
“Mədəni yurdumuz” layihəsinin növbəti qonağı Ceyran Mahmudovadır08.08.2025 - 06:40
BDU-nun Biologiya fakültəsinə 6 ixtisas üzrə tələbə qəbulu aparılır08.08.2025 - 06:28
Qalib film layihələrinin istehsalına start verildi08.08.2025 - 06:20
BDU-nun Tarix fakültəsində təhsil almaq istəyənlərin diqqətinə08.08.2025 - 06:18
Peşəkar mühasib sertifikatı imtahanının II mərhələsi keçiriləcək08.08.2025 - 06:09
Jurnalistika qabiliyyət imtahanının nəticələri açıqlanıb08.08.2025 - 05:59
Dini təhsili istisna etmək gəncləri yoxsullaşdıracaq08.08.2025 - 05:44
Uşaqlarda yay xəstəliklərinə qarşı xəbərdarlıq08.08.2025 - 05:20
'Zorakı' müsəlmanlar? 'Mənəvi baxımdan tənqid olunan' ateistlər? Qışqırmağı dayandırıb bir-birinizlə danışmağa başlamağın vaxtıdır08.08.2025 - 05:10
The Guardian: İctimai həyatda dinə baxış – təhsil cavab ola bilər08.08.2025 - 04:54
Uşaqların sağlamlığına diqqət: Erkən profilaktika vacibdir08.08.2025 - 04:30
Guardian-ın dini təhsilə baxışı: humanizmi də öyrədin08.08.2025 - 04:20
ATU tələbəsi Səbuhi İsgəndərov dünyasını dəyişib07.08.2025 - 20:04
TAU-da “Açıq qapı” günü keçirilib 07 avqust 202507.08.2025 - 19:58
Region gənclərinin inkişafına bir körpü - Lənkəran ECOM-X Mərkəzi07.08.2025 - 19:50
"Milli Proqram” çərçivəsində 22500 nəfər təlimləri tamamlayıb, 7500 nəfər isə yeni təlimlərə qoşulub07.08.2025 - 19:47
Paytaxtda 10 təhsil müəssisəsində tikinti və əsaslı təmir işləri aparılır07.08.2025 - 19:43
Mustafa bəy Topçubaşovun 130 illiyinə həsr olunmuş elmi-praktik konfransın tezislərin qəbuluna start verilir07.08.2025 - 19:32
Pedaqoji Universitet Anadolu Universiteti ilə əməkdaşlıq protokolu imzalayıb07.08.2025 - 19:21
Koreyalı professor: “BMU-da “Yay məktəbi”ndə dərs demək mənim üçün böyük xoşbəxtlikdir”07.08.2025 - 19:10
ADA Universiteti tələbələri yay tətilində təcrübə proqramlarında iştirak edirlər07.08.2025 - 18:53
AzTU tələbəsi beynəlxalq uğura imza atıb07.08.2025 - 18:49
AzTU nümayəndələri Türkiyədə “Schneider Electric” şirkətinin İnnovasiyalar Mərkəzinə səfər edib07.08.2025 - 18:48
Yeni tədris ilində Naxçıvan Dövlət Universitetində 31 xarici professor çalışacaq07.08.2025 - 18:44
ADNSU və Vorvik Universiteti arasındakı ikili diplom proqramının tələbələri “Hockerton Dayanıqlı Kənd” layihəsi çərçivəsində ekskursiyada olublar07.08.2025 - 18:39
Tələbələr “Qlobal iqlim böhranına qarşı mübarizə” layihəsində uğurla çıxış ediblər07.08.2025 - 18:37
Beynəlxalq şöbənin elanı!07.08.2025 - 18:33
Lənkəranda gənclərə e-ticarət bacarıqları aşılanır07.08.2025 - 18:30
BDU-nun 46 məzunu Dövlət Proqramı çərçivəsində xaricdə magistratura səviyyəsi üzrə təhsillərini davam etdirəcək07.08.2025 - 18:25
Lənkəranda gənclərin şəbəkələşmə görüşü keçirilib07.08.2025 - 18:22
BDU-da yeni ixtisas: “Xüsusi pedaqogika”07.08.2025 - 18:19
Peşə təhsilinə beynəlxalq sertifikatlı ixtisaslar üzrə tələbə qəbulu davam edir07.08.2025 - 18:13
Şəkidə məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin rəhbərləri ilə görüş keçirilib07.08.2025 - 18:13
Sürücülər və beynəlxalq sərnişin və yük daşımaları fəaliyyətinin operatorunun məsul şəxsləri üçün imtahan keçiriləcək07.08.2025 - 18:02
İdarə müdiri Şəkidə məktəblilərlə ədəbi-bədii müzakirələrdə iştirak edib07.08.2025 - 18:00
Mingəçevirdə ilk Regional Universitet–Sənaye Birliyi Sammiti keçiriləcək07.08.2025 - 17:03
Mingəçevir Dövlət Universitetində Abituriyent Məsləhət Mərkəzi fəaliyyətə başlayıb07.08.2025 - 16:02
Zənginlik deyil, məqsəd axtarışı: Bu kitab sizi düşündürəcək07.08.2025 - 15:52
Hindistanlı tələbələr Moldovada tibb, texnologiya və sahibkarlıqla gələcək qurur07.08.2025 - 15:46
Dünyanın ən maraqlı yemək rekordları07.08.2025 - 15:35
Universitetlər siyasi təzyiqlə qarşı-qarşıya – HonKonqda yeni dönəm07.08.2025 - 15:24
Azərbaycanda inkişaf edən təhsil göstəriciləri07.08.2025 - 15:19
İtaliyada Görməli 5 Maraqlı Yer 07.08.2025 - 15:11
İqtisadi çətinliklər ABŞ-ın ali təhsil sistemini sarsıdır07.08.2025 - 14:59
Dövlət Proqramının müddəti 2028-ci ilədək uzadılıb07.08.2025 - 14:43
İngiltərədə sənət və sağlamlıq bir arada 07.08.2025 - 14:38