Son illər təlim kurslarına maraq artmaqda, lakin kurslar tərəfindən verilən iş vədləri və sertifikatların hüquqi statusu barədə suallar da çoxalır. Hüquqşünas Səməd Qasımov bu mövzuda vacib məqamları açıqlayıb:
1 . Təlim kursları tərəfindən verilən iş vədləri hüquqi məsuliyyət daşıyırmı?
—”Təlim kurslarının iş vədləri yalnız yazılı müqavilədə açıq şəkildə göstərildiyi halda hüquqi məsuliyyət yaradır. Mülki Məcəllənin müqavilə öhdəlikləri ilə bağlı müddəalarına əsasən, əgər tərəflərdən biri müqavilədə konkret öhdəlik götürürsə, onun icra olunmaması hüquqi məsuliyyətə səbəb olur. Lakin reklam və ya şifahi bəyanat kimi verilən vədlər kommersiya xarakterli elan sayılır və hüquqi baxımdan öhdəlik yaratmaq üçün kifayət etmir.”
2 . Vədlər yerinə yetirilmədikdə, kurs iştirakçısı ödədiyi ödənişi geri tələb edə bilərmi?
—”Bəli, əgər kurs tərəfindən vəd olunan nəticə müqavilədə açıq şəkildə müəyyən edilib və bu nəticə təmin olunmayıbsa, vətəndaş ödənişin geri qaytarılmasını tələb edə bilər. Bu vəziyyətdə Mülki Məcəllənin 422-ci maddəsi (“Müqavilənin ləğvi və dəyişdirilməsi”) tətbiq olunur. Həmçinin, İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında Qanuna əsasən, xidmət keyfiyyətsiz olduqda və ya göstərilmədikdə istehlakçı ödənilmiş məbləğin geri qaytarılmasını tələb etmək hüququna malikdir.”
3 . Dövlət tərəfindən təlim kurslarına nəzarət necə həyata keçirilir?
—”Təlim kurslarına nəzarət əsasən İqtisadiyyat Nazirliyinin Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti, həmçinin Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi və Təhsil Nazirliyi tərəfindən sahə üzrə səlahiyyətlərinə uyğun həyata keçirilir. Rəsmi təhsil müəssisəsi statusuna malik kursların fəaliyyəti Təhsil haqqında Qanuna əsasən lisenziyalaşdırılır və mütəmadi yoxlamalara məruz qalır. Bundan əlavə, istehlakçı hüquqlarının qorunması ilə bağlı dövlət orqanlarının da geniş səlahiyyətləri mövcuddur.”
4 .Kurslar tərəfindən təqdim olunan sertifikatların beynəlxalq tanınması ilə bağlı hansı hüquqi məsələlər mövcuddur?
—”Beynəlxalq tanınma əsasən sertifikatın verildiyi qurumun akkreditasiyası və həmin akkreditasiyanın qəbul olunduğu ölkələrdən asılıdır. Azərbaycan qanunvericiliyi kursların verdiyi sertifikatların avtomatik beynəlxalq səviyyədə tanınmasını təmin etmir. Bu proses adətən iki mexanizm vasitəsilə həyata keçirilir: birincisi, kursun xarici akkreditasiya orqanı tərəfindən tanınması; ikincisi isə Azərbaycan ilə digər ölkələr arasında diplom və sertifikatların qarşılıqlı tanınması ilə bağlı dövlətlərarası müqavilələrin mövcudluğudur. Əks halda, sertifikatın xaricdə hüquqi qüvvəyə malik olması yalnız işəgötürən və ya qəbul edən qurumun daxili siyasətindən asılıdır.”
Mütəxəssis sonda onu da qeyd etdi ki, təlim kurslarına qatılan şəxslər müqavilənin şərtlərini diqqətlə oxumalı, hüquqlarını yaxşı bilməli və kurs seçərkən akkreditasiya ilə sertifikatların tanınması məsələlərinə xüsusi diqqət yetirməlidirlər. Dövlət qurumlarının nəzarəti isə əsasən göstərilən xidmətin keyfiyyətinin qorunmasına yönəlib.