Azərbaycan poeziyasının XX əsrdə qazandığı ən parlaq simalarından biri Əli Kərimdir. Onun adı çəkiləndə insanın daxilində həm kövrəklik, həm də mübarizə hissi yaranır. Əli Kərim poetik düşüncənin modern təzahürü, milli və bəşəri ideyaların ifadəçisi, həyatın incə duyğularının sözə çevrilməsində ustad şairdir.“Tehsil365” onun həyat və yaradıcılığını araşdıraraq oxuculara Əli Kərimin bənzərsiz sənət dünyasını təqdim edir:
Əli Kərim oğlu Əliyev 1931-ci ildə Gəncə şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub. Uşaqlıq illəri II Dünya Müharibəsinin çətin dövrünə təsadüf edib, bu dövr onun dünyagörüşünü və ilk ədəbi təsəvvürlərini formalaşdırıb.
Orta məktəbi uğurla başa vurduqdan sonra, Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsinə qəbul olunub. Universitet illərində klassik Azərbaycan və dünya ədəbiyyatının sirlərini öyrənib, sözə sevgi və peşəkar yanaşma qazandı.
Əli Kərim 1950-ci illərin əvvəllərində “Azərbaycan gəncləri”, “Ulduz” və “Ədəbiyyat və incəsənət” kimi qəzet və jurnallarda ilk şeirlərini dərc etdirib. Onun poeziya dili təravətli, yeni və təsirli olub.
İlk kitabı “İlk məhəbbət” 1956-cı ildə işıq üzü görüb və oxucular tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb.
Əli Kərimin şeirlərində əsas mövzular bunlardır:
Sevgi və tənhalıq: İnsan hisslərinin dərinliyi, ayrılıq və həsrət. Məsələn, “Qayıt gəl”.
Həyat və ölüm: Ömür yoluna və zamanın axarına fəlsəfi baxış.
Vətən və təbiət: Torpaq sevgisi və təbiətə heyranlıq.
Modernlik: Klassik ənənələri yeni poetik baxışla birləşdirir, sərbəst ritm və bənzərsiz obrazlar təqdim edir.
Ən məşhur şeirləri və poemaları:
“Qayıt gəl” – ayrılıq və həsrət motivləri ilə diqqət çəkir,“Təklikdə danışaq” – daxili dünyayla səmimi söhbət,“Körpü saldım iki sahil arasına” – insan ruhunun poetik körpüsü,“Səninləyəm” – sevgi və yaxınlıq duyğularının ifadəsidir.
Əli Kərim həm şair, həm də publisist və jurnalist kimi tanınıb. O, ədəbi qəzet və jurnallarda çalışaraq gənc yazarlara dəstək göstərib, ədəbi məclis və poeziya gecələri təşkil edib.
Əli Kərim rus, Avropa və dünya poeziyasından çoxsaylı nümunələri Azərbaycan dilinə tərcümə edib. Onun tərcümə üsulu – milli poetik üslubu qoruyaraq bədii fikri dəqiq çatdırmaq – “Əli Kərim məktəbi” kimi tanınıb.
Şair səmimi, təvazökar və işinə bağlı insan idi. Ailəsinə və yaxınlarına böyük sevgi və qayğı göstərirdi. Şeirlərində bəzən ata-ana sevgisi, övlad qayğısı və evə bağlılıq hissləri də əks olunur.
Əli Kərim Azərbaycan poeziyasında modern intibah yaratmışdır. Onun əsərləri klassik ənənəni yenilikçi ruhla birləşdirir və hələ də dərsliklərdə, poeziya gecələrində səslənir. Yeni nəsil üçün ilham mənbəyidir.
Əli Kərim 1969-cu ildə 36 yaşında dünyasını dəyişib. Qısa ömründə qoyduğu poeziya irsi Azərbaycan ədəbiyyatında böyük iz qoyub. Onun əsərləri bu gün də oxunur, öyrənilir və gələcək nəsillərə nümunə olaraq qalır.
Qayıt
Həsrətin araya atdı dağ, dərə,
Sönən işıq oldun, batan səs oldun.
Qayıt, mənim gülüm, qayıt bu yerə,
Ey mənim istəyim, nə gəlməz oldun?!
…
Ümidlər, arzular pərən-pərəndir,
Qəlbə təsəllidir xatirələrim.
Bir halımı soruş, könlümü dindir,
Axşamlar yadıma düşür səhərim.
…
Qayıt, mənim gülüm, yerbəyer elə,
Dərdli səhərləri, gecələri sən.
Çaşıb başqa yolla keçirəm elə,
Düz öz qaydasınca küçələri sən.
…
Qayıt, yerinə qoy Ayı, Günəşi —
Yenə olduğu tək görüm həyatı.
Qayıt, gözüm nuru, könlüm atəşi,
Qayıt, səhmana sal bu kainatı.