Avqustun 17-si Azərbaycanın dünya şöhrətli opera və estrada müğənnisi Müslüm Maqomayevin doğum günüdür. Xalqımızın iftixarı olan Müslüm Maqomayevi tez-tez qədim yunan mifologiyasının qəhrəmanı Orfeylə müqayisə edirlər.“Tehsil365” onun həyat və yaradıcılığını araşdıraraq oxuculara Müslüm Maqomayevə məxsus bənzərsiz sənət dünyasını təqdim edir:
1942-ci ildə Bakıda dünyaya göz açan bu uşağa babasının – görkəmli bəstəkar Müslüm Maqomayevin adı verilmişdi. Balaca Müslüm babasını görməsə də, onun həyatı ilə maraqlanmış və qərara gəlmişdi ki, babasının yolunu davam etdirsin. Maraqlıdır ki, babasının 1916-cı ildə yazdığı “Şah İsmayıl” operasındakı Aslan şahın ariyasını çox illər sonra onun nəvəsi – Müslüm Maqomayev ifa edəcəkdi.
Uşaqlığı dənizə, gəmilərə və fantastik əsərlərə maraqla keçmişdi. Rəsmlər çəkir, Jül Vernin “Nautilus”una oxşar gəmi düzəldir, Uolt Disney filmlərini toplayırdı. Amma digər uşaqlardan fərqli olaraq, oyuncaqlarını söküb içində nə olduğunu öyrənir, əlindəki karandaşla “dirijorluq” edirdi. Bu maraq hətta babasının skripkasının sınması ilə nəticələnmişdi.
Müslüm beş yaşında babasının royalı ilə dostlaşaraq ilk melodiyasını bəstələmiş və onu ömrü boyu yadında saxlamışdır. Səkkiz yaşında nadir səsi ilə müəllimlərini heyran etmişdi. 14 yaşında dənizçilər klubunda ilk çıxışını etmiş, 1962-ci ildə Helsinkidə keçirilən VIII Ümumdünya festivalından medalla qayıtmışdır. O, Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti olmuş, Milanın məşhur “La Skala” teatrında təcrübə keçmiş və Enriko Pyatsa ilə “Sevilya bərbəri” operasından Fiqaro, “Toska”dan isə Skarpia partiyalarını ifa etmişdir.
Müslüm Maqomayevin sonrakı yaradıcılığı Moskva ilə bağlıdır. Rusiyanın görkəmli bəstəkarları onun səsinə uyğun mahnılar yazmış, amma repertuarında Azərbaycan musiqisi, Üzeyir Hacıbəylinin “Sənsiz”, “Sevgili canan” romansları və digər əsərlər xüsusi yer tutmuşdur. O deyirdi: “Azərbaycan mənim atam, Rusiya isə anamdır. Mən həyatımı Azərbaycansız təsəvvür etmirəm”.
Müslüm Maqomayevə 31 yaşında SSRİ Xalq Artisti fəxri adı verilib. O, müstəqil Azərbaycan Respublikasının yüksək mükafatları – “Şöhrət” və “İstiqlal” ordenləri ilə təltif olunmuşdur. Onun repertuarına ümumilikdə 600-dək əsər daxildir. Bəstəkarlıq sahəsində də uğurlar qazanan Müslüm Maqomayevin yaradıcılığında Xalq Şairi Nəbi Xəzrinin sözlərinə yazdığı “Azərbaycan” mahnısı xüsusi yer tutur və bu gün də sevilərək dinlənilir.
Müğənni haqqında “Oxuyur Müslüm Maqomayev” adlı film çəkilmişdir. 1997-ci ildə Günəş sistemi planetlərindən birinə onun adı verilmişdir. O, iti müşahidəsi və gözəl qələmi ilə də seçilmişdir; Mario Lansa haqqında kitab yazmış və “Mənim məhəbbətim melodiya” kitabında əsl dahi və vətənpərvər insan obrazını yaratmışdır.
Müslüm Maqomayev 2008-ci il oktyabrın 25-də vəfat etmiş və Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur. Ölümündən əvvəl yazdığı sonuncu mahnısı “Əlvida, Bakı” adlanır.