Görkəmli Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqif 1717-ci ildə Qazax yaxınlığındakı Salahlı kəndində dünyaya gəlmişdir. “Tehsil365” onun həyat və yaradıcılığını araşdıraraq oxuculara Molla Pənah Vaqifə məxsus bənzərsiz sənət dünyasını təqdim edir:
Yaxşı təhsil alan Vaqif fars və ərəb dillərini mükəmməl bilmiş, astronomiya, riyaziyyat, musiqi və poetika üzrə geniş biliyə yiyələnmişdir.
Əvvəlcə Qazaxda, daha sonra Qarabağda mədrəsələrdə dərs demiş, elmi savadı və bacarığına görə “Molla Pənah” adını qazanmışdır. Qarabağa gəldikdən sonra Şuşada məktəb açaraq həm müəllim, həm də istedadlı şair kimi şöhrət qazanmışdır. Onun nüfuzunu nəzərə alan Qarabağ hakimi İbrahimxəlil xan Vaqifi baş vəzir təyin etmişdir.
1796-cı ildə qraf Valerian Zubovun başçılıq etdiyi rus qoşunları Qarabağ sərhədlərinə yaxınlaşarkən, İbrahimxəlil xan elçi heyəti göndərmiş, bu heyətə Vaqif də daxil edilmişdir. Səfərdən qayıdarkən II Yekaterinanın adından ona qiymətli hədiyyələr təqdim olunmuşdur.
Lakin 1797-ci ildə Ağa Məhəmməd şah Qacarın Şuşaya hücumu zamanı siyasi hadisələr faciəli nəticə ilə bitmişdir. İbrahimxəlil xanın qohumu Məhəmməd bəyin göstərişi ilə Vaqif və oğlu Əli bəy qətlə yetirilmiş, evi talan olunmuş, əlyazmaları yandırılmışdır. Beləliklə, Qarabağda böyük nüfuz sahibi olan şairin həyatı faciəvi şəkildə sona çatmışdır.
Vaqif yaradıcılığında şərq poeziyasının klassik formalarından istifadə etsə də, əsasən heca vəzninə üstünlük vermişdir. Xalq ruhunu əks etdirən qoşmaları ilə Azərbaycan poeziyasında yeni bir mərhələ açmışdır. Onun “Durnalar”, “Heyran olmuşam”, “Toy adamları”, “Sonalar kimi”, “Tel nazik” və digər şeirləri əsasında bəstələnən mahnılar bu gün də sevilərək ifa olunur.
Şairin zəngin yaradıcılığına sonrakı nəsillər də böyük maraq göstərmişdir. Səməd Vurğun “Vaqif” dramını, bəstəkar Ramiz Mustafayev isə eyni adlı operanı onun xatirəsinə həsr etmişdir.