1789–1799-cu illər Fransada unudulmaz bir dövr yaşandı – Böyük Fransa İnqilabı. Bu inqilab yalnız Fransanın siyasi və sosial strukturunu dəyişdirmədi, həm də bütün Avropaya demokratiya ideyalarını yaydı. “Azadlıq, Bərabərlik, Qardaşlıq” şüarı ilə xatırlanan bu dövr, xalqın monarxiyaya qarşı mübarizəsinin simvoluna çevrildi.
Fransada inqilabın baş verməsinin bir neçə əsas səbəbi var idi. Sosial ədalətsizlik xalqın əsas narazılığı idi. Ölkə üç əsas təbəqəyə bölünmüşdü: ruhanilər, zadəganlar və üçüncü təbəqə – adi insanlar. Bu üçüncü təbəqə ağır vergilər ödəyirdi, lakin siyasi qərarlarda heç bir söz sahibi deyildi. İqtisadi böhran da vəziyyəti gərginləşdirirdi: dövlətin borcu artır, qida qiymətləri yüksəlirdi. Eyni zamanda, Aydınlanma dövrünün fəlsəfi ideyaları, azadlıq, bərabərlik və qardaşlıq prinsipləri xalq arasında yayılmışdı.
Əsas hadisələr:
1789-cu ildə Bastiliya qalasının işğalı inqilabın simvolik başlanğıcı oldu. Bu hadisə Fransada monarxiyaya qarşı ilk açıq etiraz kimi tarixə düşdü. Eyni dövrdə İnsan və Vətəndaş Hüquqları Bəyannaməsi qəbul edildi və burada demokratiya və hüquqi bərabərliyin əsas prinsipləri müəyyənləndi. Daha sonra monarxiya ləğv edildi və Respublika elan olundu, xalqın siyasi hüquqları genişləndirildi.
Böyük Fransa İnqilabı nəticəsində Fransada feodal sistem ləğv edildi, hüquqi və siyasi bərabərlik təmin olundu. İnqilabın ideyaları Avropaya yayıldı və bir çox ölkələrdə demokratiya və vətəndaş hüquqları mövzusunda dəyişikliklərə təkan verdi. Eyni zamanda, inqilab Napoléon Bonapartın hakimiyyətə gəlməsi ilə nəticələndi və onun Avropada siyasi təsiri uzun müddət hiss olundu.
Böyük Fransa İnqilabı həm tarixi, həm də mədəni baxımdan dünya üçün dönüş nöqtəsi oldu. Bu dövr, insan hüquqları, demokratik prinsiplər və ictimai ədalət ideyalarının gücünü nümayiş etdirdi. Fransanın bu inqilab yolu, gələcək nəsillərə azadlıq və bərabərlik ideyalarının əhəmiyyətini xatırlatdı.