Məktəbəqədər dövr uşağın fiziki, zehni və emosional inkişafı üçün ən kritik mərhələdir. Bu yaşda uşağın sağlam qidalanması və gündəlik rutinləri, onun gələcəkdə sağlam həyat tərzinə yiyələnməsinə zəmin yaradır. Valideynlər və müəllimlər bu mərhələdə uşağa düzgün vərdişlər aşılamalıdır.
Uşağın böyüməsi, immunitetinin güclənməsi, diqqət və yaddaşının inkişafı düzgün qidalanmadan asılıdır. Məktəbəqədər dövrdə uşaqlar üçün vacib qida prinsipləri:
Müxtəlif qida qrupu: Meyvə, tərəvəz, tam taxıllar, süd məhsulları və zülal əsas qida qruplarıdır.
Kiçik və tez-tez yemək: Uşaqların mədəsi kiçik olduğu üçün gün ərzində 4-5 dəfə yemək tövsiyə olunur.
Şəkər və fast-food məhdudiyyəti: Şirniyyat və hazır qidalar uşağın enerjisini ani artırsa da, uzunmüddətli sağlamlığa zərər verir.
Su içmək: Uşağın gündəlik su istehlakı ən az 6-8 stəkan olmalıdır.
Sağlam qidalanma ilə yanaşı, gündəlik rutinlər uşağın fiziki və emosional inkişafına böyük təsir göstərir.
Yuxu rejimi: Məktəbəqədər yaşda uşaq 10-12 saat yuxuya ehtiyac duyur. Müntəzəm yuxu saatları həm fiziki, həm də zehni inkişaf üçün vacibdir.
Fiziki fəaliyyət: Hər gün açıq havada 1-2 saat aktiv oyun uşağın enerjisini sərf etməsinə, əzələlərini gücləndirməsinə kömək edir.
Yemək saatları: Yemək saatlarının sabit olması uşağın mədəsini nizamlayır və həzm sistemini gücləndirir.
Təmizlik vərdişləri: Əllərin yuyulması, dişlərin fırçalanması kimi sadə rutinlər uşağı sağlam qalmağa öyrədir.
Məhdud ekran vaxtı: Televiziya, planşet və telefon istifadəsi gündə 1 saatdan çox olmamalıdır.
Valideynlərin və müəllimlərin rolu
Valideynlər uşağa həm qida seçimində nümunə olmalı, həm də rutinləri formalaşdırmalıdır. Müəllimlər isə bağça mühitində balanslı qidalanmanı təşviq etməli və uşaqlara gündəlik rutinləri sevdirə biləcək fəaliyyətlər təşkil etməlidirlər.
Məktəbəqədər dövrdə sağlam qidalanma və gündəlik rutinlər uşağın bədənini, zehni potensialını və emosional vəziyyətini dəstəkləyir. Erkən yaşda formalaşan sağlam vərdişlər, uşağın gələcək həyatında daha enerjili, diqqətli və balanslı bir fərd olmasına zəmin yaradır.
