Təhsil 365 - Logo Mobile

Autotelik: öz məqsədinə xidmət edən həyat tərzi

11106.09.2025 - 18:22
Autotelik: öz məqsədinə xidmət edən həyat tərzi

Autotelik termini qədim yunan dilindən gəlir: "auto" (öz) və "telos" (məqsəd). Bu anlayış bir fəaliyyətin yalnız öz məqsədinə xidmət etməsi, yəni xarici mükafat və nəticələrdən asılı olmadan həyata keçirilməsi deməkdir. Psixologiyada autotelik fəaliyyət, insanın daxili motivasiya ilə hərəkət etməsini və fəaliyyətin özündə məmnuniyyət tapmasını ifadə edir.

Tehsil365”in araşdırmasına görə, Mihaly Csikszentmihalyi "axın" (flow) anlayışını irəli sürərək, insanların bir fəaliyyətə tamamilə dalaraq zamanın necə keçdiyini hiss etmədiklərini qeyd etmişdir. Bu vəziyyət yalnız daxili motivasiya ilə həyata keçirilən fəaliyyətlərdə yaranır və insanın özünü tamamilə məşğul olduğu işə həsr etməsi ilə xarakterizə olunur. Autotelik şəxsiyyətlər bu tip təcrübələri daha tez-tez yaşayırlar. Onlar xarici mükafat və ya nəticələrdən asılı olmadan fəaliyyətin özündən zövq alırlar.

Autotelik şəxsiyyətlər daxili motivasiyaya malikdirlər və fəaliyyətləri xarici mükafat üçün deyil, sadəcə fəaliyyətin özündən məmnunluq üçün yerinə yetirirlər. Onlar fəaliyyətə tam diqqət yetirərək ətraf mühitin təsirlərindən azad olurlar. Fəaliyyətə daldıqları zaman zamanın necə keçdiyini hiss etmirlər. Autotelik insanlar öz fəaliyyətlərini daxili məqsədlərinə uyğun yönləndirir və qarşılaşdıqları çətinliklərə baxmayaraq məqsədlərinə çatmaq üçün əzmlə çalışırlar.

Autotelik yaşama nail olmaq üçün daxili motivasiyanı inkişaf etdirmək, öz maraq və bacarıqlarına uyğun fəaliyyətlər seçmək, fəaliyyətə tam diqqət yetirmək, fəaliyyətin hər anından zövq almaq və yeni bacarıqlar öyrənərək şəxsi inkişafı davam etdirmək vacibdir.

Autotelik yaşama insanın həyatına dərinlik və mənalı məna qatır. Autotelik şəxsiyyətlər həyatın hər anından zövq alaraq daxili sülh və məmnuniyyət hissi ilə yaşayırlar.

Fatimə Quliyeva

Xəbər Lenti

327 nömrəli tam orta məktəbin direktoru işdən çıxıb09.09.2025 - 19:56
Bolqarıstanda kommunist çevrilişi ilə yeni dövr başladı09.09.2025 - 19:48
Şəhər və insan psixologiyası: urbanizmin təsiri09.09.2025 - 19:36
Popkulturada mifin dəyişən üzləri09.09.2025 - 19:27
Super-qida və sağlam həyat: hər yaş üçün faydalar09.09.2025 - 19:15
Roma legionlarının məğlubiyyəti tarixə yazıldı09.09.2025 - 19:08
Rəqəmsal dövrdə tənhalıq: sosial şəbəkələrin insan əlaqələrinə təsiri09.09.2025 - 19:05
Gəncədə azyaşlıya seksual zorakılıq edən 58 yaşlı kişi həbs edildi09.09.2025 - 18:54
Hansı kitab janrları daha çox oxunur?09.09.2025 - 18:52
Arvadından boşanan 33 yaşlı kişi 10 yaşlı qıza təcavüz etdi09.09.2025 - 18:51
Mingəçevirdə məktəblilər arasında dava düşdü09.09.2025 - 18:45
Ulduzların həyat dövrü: doğuluşdan supernovaya qədər09.09.2025 - 18:43
Musiqidə diaqonal, leitmotiv və variasiya anlayışları09.09.2025 - 18:32
Azərbaycan xalça naxışlarında rəng və simvolika09.09.2025 - 18:22
İkinci Qarabağ Müharibəsi konteksti09.09.2025 - 18:19
Saatlıda üzgüçülük idman növü üzrə rayon turniri keçirilib09.09.2025 - 18:13
Zərdabda yeniyetmə və gənclər arasında qol güləşi üzrə nümunəvi çıxışlar keçirilib09.09.2025 - 18:09
Sabirabad rayonunda “Marafon" futbol klubunun nümayəndə heyəti ilə görüş keçirilib09.09.2025 - 18:05
Qubada “Xarıbülbül” şəhid və qazi övladları üçün yay düşərgəsi başlayıb09.09.2025 - 18:04
ADNSU-da bu ilin keçid balları açıqlanıb09.09.2025 - 17:58
OpenAI ChatGPT üçün valideyn nəzarəti xüsusiyyətlərini təqdim edir09.09.2025 - 17:55
Nietzsche fəlsəfəsində “yeni insan” və özünü aşan varlıq anlayışı09.09.2025 - 17:54
Qafqaz İslam Ordusu Bakının azad edilməsi üçün fəal hazırlıq aparır09.09.2025 - 17:48
Rənglərin psixoloji təsiri09.09.2025 - 17:43
Onlar 600-dən yüksək balla Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetini seçdilər09.09.2025 - 17:41
Kaliforniya ABŞ-ın 31-ci ştatı olub09.09.2025 - 17:33
Ritm və metrum - müxtəlif mədəniyyətlərdə ritmik quruluşun fərqləri09.09.2025 - 17:32
Şest Virginia-da məktəb peyvəndlərinə dini istisnalar tətbiq olundu09.09.2025 - 17:25
Müəyyən dövrün ruhu, mədəni və fəlsəfi əhval-ruhiyyəsi09.09.2025 - 17:21
Venesiyanın simvolu olan Aslan heykəli Çindən gətirilib 09.09.2025 - 17:21
1776-cı il sentyabrın 9-da ABŞ rəsmi adını qəbul edib09.09.2025 - 17:17
Qədim dövrlərdə mağara rəsmlərinin insan həyatında rolu09.09.2025 - 17:13
Musiqidə dissonans və konsonans anlayışlarının inkişafı09.09.2025 - 17:03
Biodiversitet böhranı: Altıncı kütləvi məhvolma təhlükəsi09.09.2025 - 17:00
Gənclərin təhsil almaq üçün xaricə üz tutmasının əsas səbəbləri09.09.2025 - 17:00
Təhsil prosesində interaktiv oyunların istifadəsi09.09.2025 - 16:54
Mikayıl Müşfiq-"Ağ dənizdə fırtına"09.09.2025 - 16:47
Tələbələrin mütaliə vərdişlərinin peşə seçimlərində rolu09.09.2025 - 16:45
İngiltərədə məktəbə davamiyyətin uşaqların psixi sağlamlığına təsiri09.09.2025 - 16:38
Rəqəmsal platformaların abituriyent hazırlığında effektivliyi09.09.2025 - 16:34
Aşıq Ələsgər-"Gördüm"09.09.2025 - 16:34
Dərslərdə musiqi istifadəsinin şagirdlərin diqqətinə təsiri09.09.2025 - 16:22
ABŞ və Böyük Britaniyada təhsil nəticələri ilə bağlı yeni statistika açıqlanıb09.09.2025 - 16:17
Aşıq Alı-"Dağlar"09.09.2025 - 16:14
Məktəblərdə inklüziv təhsil mühitinin şagirdlərə təsiri09.09.2025 - 16:00
Aşıq Abbas Tufarqarlı-"Dərd ayağından"09.09.2025 - 15:51
Tələbələrin sosial fəaliyyətlərdə iştirakı təhsilə münasibətlərinə necə təsir edir?09.09.2025 - 15:48
Xüsusi təhsil xidmətlərinin çatışmazlığı valideynləri evdə həbs hissinə saldı09.09.2025 - 15:41