Təhsil 365 - Logo Mobile

Eudaimoniya - Antik Yunan fəlsəfəsində xoşbəxtlik və həyatın mənası anlayışı

10907.09.2025 - 17:21
Eudaimoniya - Antik Yunan fəlsəfəsində xoşbəxtlik və həyatın mənası anlayışı

Antik Yunan fəlsəfəsi insanın xoşbəxtliyini və həyatının məqsədini anlamağa böyük önəm vermişdir. Bu kontekstdə "eudaimoniya" anlayışı mərkəzi rol oynayır. Eudaimoniya sözü yunanca “eu” (yaxşı, yaxşılıq) və “daimon” (ruh, qoruyucu ruh) sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır və tərcümədə “yaxşı ruhlu olmaq”, “həqiqi xoşbəxtlik” mənasını verir. Antik dövrdə bu anlayış, sadəcə lüks və zövq əsasında deyil, daha dərin, mənəvi və əxlaqi baxımdan tam bir həyatın ifadəsi kimi qiymətləndirilmişdir.

Tehsil365”in araşdırmasına görə, Aristotel eudaimoniyanı fəlsəfi baxımdan sistemləşdirən ilk böyük düşünürlərdən biridir. Onun “Nikomak Etikası” əsərində eudaimoniya, insanın ən yüksək məqsədi və həyatın son məqsədi kimi təqdim olunur. Aristotelə görə, xoşbəxtlik yalnız xarici zənginlik və ya zövqlə ölçülə bilməz; əksinə, o, əxlaqi və intellektual fəzilətlərin həyata keçirilməsi ilə əldə olunur. İnsan, rasional varlıq kimi, öz fəzilətlərini inkişaf etdirərək eudaimoniyaya çatır.

Aristotel eudaimoniyanı praktiki fəlsəfənin nəticəsi kimi görürdü. Bu, hər bir fərdin həyatında balanslı və məqsədli fəaliyyət göstərməsini tələb edir. Yəni, insan öz emosiyalarını, arzularını və əməllərini rasional şəkildə istiqamətləndirməli, həm şəxsi, həm də ictimai fayda üçün fəzilətli seçimlər etməlidir. Ona görə də, eudaimoniya yalnız şəxsi xoşbəxtlik deyil, eyni zamanda cəmiyyət üçün faydalı, məsuliyyətli və əxlaqlı həyatın təcəssümüdür.

Eudaimoniya anlayışı həm də günümüzdəki psixologiya və etik düşüncələrdə əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. Müasir pozitiv psixologiya sahəsində, insanın həyat məqsədi, özünü gerçəkləşdirməsi və mənəvi dəyərlərə bağlılığı, Aristotelin təsvir etdiyi eudaimoniya anlayışına yaxın yanaşmalar kimi qiymətləndirilir. Bu baxımdan, eudaimoniya, sadəcə tarixi bir fəlsəfi anlayış deyil, həm də müasir həyatın mənasını anlamaq üçün aktual bir konseptdir.

Eudaimoniya Antik Yunan fəlsəfəsində həyatın mənası və xoşbəxtliyin əsas prinsipi kimi ortaya çıxmışdır. Aristotel üçün bu anlayış insanın fəzilətləri inkişaf etdirməsi və rasional bir həyat sürməsi nəticəsində əldə olunan ən yüksək xoşbəxtlikdir. Eudaimoniya yalnız şəxsi rifah deyil, həm də cəmiyyət üçün faydalı və mənalı həyatın simvoludur. Bu səbəbdən, antik fəlsəfi düşüncənin bu dərin anlayışı günümüzdə də insan həyatının mənasını araşdırmaqda əhəmiyyətini qoruyur.

Fatimə Quliyeva

Xəbər Lenti

Fobiyaların psixoloji əsasları: səbəbləri və inkişafı10.09.2025 - 19:54
İbn Sina - tibbin atası sayılan alim10.09.2025 - 19:44
Ulduz bürclərinin mədəniyyətlərdə yeri və təsiri10.09.2025 - 19:33
Qalileo Qaliley - astronomiya və elmdə inqilab yaradan alim10.09.2025 - 19:23
Abraham Linkoln – ABŞ-da quldarlığa son qoyan prezident10.09.2025 - 19:13
Xenofobiya: yad insanlardan və fərqli mədəniyyətlərdən qorxu10.09.2025 - 19:06
Jung fəlsəfəsində mənalı təsadüf və paralellik anlayışı10.09.2025 - 18:57
Tanatofobiya: ölüm qorxusu və psixoloji aspektlər10.09.2025 - 18:46
Mahatma Qandi: Hindistanın müstəqillik simvolu10.09.2025 - 18:37
Dünyanın ən uca zirvəsi: Everest Dağı 10.09.2025 - 18:29
Sərxoş valideynlərin “qız alveri”: 20 yaşlı oğlan 14 yaşlı qızla nişanlanıb?10.09.2025 - 18:28
Uinston Çörçill: II dünya müharibəsinin qətiyyətli lideri10.09.2025 - 18:22
Gəncədə velosipeddən yıxılan səkkiz yaşlı qız xəstəxanada öldü10.09.2025 - 18:16
Nelson Mandela - irqçilik əleyhinə mübarizənin simvolu10.09.2025 - 18:10
Bakıda uşaq bağçasında şiddət iddiası: valideyn narazılıq etdi10.09.2025 - 18:07
Yol hərəkəti qaydalarının yaranması və inkişaf tarixi10.09.2025 - 18:03
Marian çökəkliyi – dünyanın ən dərin nöqtəsi10.09.2025 - 17:54
Pukyonq Milli Universitetinin tarixi 10.09.2025 - 17:43
Azərbaycan musiqisinin tarixi və inkişaf mərhələsi10.09.2025 - 17:33
İncəsənətdə qadın obrazı: keçmişdən bu günə10.09.2025 - 17:23
Azərbaycan gəncləri dünya robotexnika finalında qızıl və gümüş medallar qazanıblar10.09.2025 - 17:16
Adagio, Allegro, Vivace - italyan musiqi terminlərinin tarixi və istifadəsi10.09.2025 - 17:14
Ulduz tozları və yeni ulduzların yaranması10.09.2025 - 17:04
Şagirdlərin emosional dəstək almadan təhsil almasının nəticələri10.09.2025 - 17:00
“İsgəndərnamə” – Qəhrəmanlıq və ədalət simvolu10.09.2025 - 16:54
Tələbələrin Erasmus proqramlarında iştirakı onların dünyagörüşünü necə dəyişir?10.09.2025 - 16:53
Bakıda 49-cu ICPC Dünya Finalı uğurla başa çatıb10.09.2025 - 16:51
Məktəblərdə STEM layihələrinin uşaqların gələcək peşə seçimlərində rolu10.09.2025 - 16:45
Məktəblərdə müəllimlərin sayı azalıb 10.09.2025 - 16:44
“Keçən ilin son gecəsi” – Zaman, ailə və xatirələrin səmimi portreti10.09.2025 - 16:38
Məktəb psixoloqlarının dəstəyi şagird davranışlarını necə dəyişir?10.09.2025 - 16:34
Şagirdlərin dərs zamanı telefon istifadəsinin öyrənmə prosesinə təsiri10.09.2025 - 16:22
“Azərbaycan” – milli qürur və vətən sevgisi10.09.2025 - 16:21
Rəqəmsal platformalarda testlərin effektivliyi10.09.2025 - 16:15
Səfəvi Şah Abbas – dövlətçilikdə islahatçı lider10.09.2025 - 16:10
İmtahan nəticələrinin psixoloji təzyiq altında dəyişməsi tələbələrin öyrənmə prosesinə təsir göstərir?10.09.2025 - 16:03
ADNSU tələbə və əməkdaşları “Coursera”dan 3400 beynəlxalq sertifikat əldə edib10.09.2025 - 16:02
Nəsimi poeziyasında insanın ucalığı və ilahi eşq10.09.2025 - 16:00
Məktəbli şagirdlərin yazı üslubunun inkişafı üçün müxtəlif metodların tətbiqi10.09.2025 - 15:55
Şagirdlərin ev tapşırıqlarına yanaşması fənn nəticələrinə birbaşa təsir göstərir?10.09.2025 - 15:42
“Vətən” – insan varlığının dayağı10.09.2025 - 15:42
Tələbələrin dərs zamanı qeydlər aparma vərdişlərinin nəticələri10.09.2025 - 15:34
Tədris mühitində motivasiya üsullarının effektivliyi10.09.2025 - 15:25
“1984” – Azadlığın yox olduğu bir dünya10.09.2025 - 15:21
Orta məktəb şagirdlərində liderlik bacarığının inkişaf yolları10.09.2025 - 15:13
“Çevrilmə” – Kafka dünyasında insanın yadlaşması10.09.2025 - 15:00
Məktəblərdə rəsm dərslərinin emosional tarazlıqda rolu10.09.2025 - 15:00
“Azərsun Holdinq” “Məktəbli ləvazimatları” layihəsinə dəstək göstərib10.09.2025 - 14:55