Hüseyn Cavidin “Şeyx Sənan” dramı Azərbaycan romantik dramaturgiyasının zirvələrindən biridir.
“Tehsil365” təhlil edir ki, əsərdə əsas mövzu insanın sevgisi ilə dini, ictimai qadağalar arasındakı ziddiyyət üzərində qurulub.
Əsərin qəhrəmanı Şeyx Sənan gənc, imanlı və qəlbi pak bir insandır. Lakin onun taleyində sevgi ilə dinin sərt qaydaları üz-üzə gəlir. Şeyx Sənan xristian qızı Xumara vurulur və bu sevgi uğrunda ənənələrə, cəmiyyətin hökmran düşüncələrinə qarşı çıxır. Onun mübarizəsi sadəcə bir məhəbbət hekayəsi deyil, həm də azad düşüncə və humanizm ideyalarının təcəssümüdür.
Əsərdə dini fanatizm, cəmiyyətin qəlibləşmiş qaydaları və şəxsi azadlıq məsələləri ön plana çıxır. Hüseyn Cavid göstərir ki, sevgi, mərhəmət və humanizm insanı kamilləşdirən ən böyük dəyərlərdir. Şeyx Sənan obrazı bu ideyaların simvoludur.
Dil və üslub baxımından əsər Cavidin romantik poetikasına uyğun olaraq yüksək bədii təsvirlərlə zəngindir. Fəlsəfi məzmunla emosional hisslərin birləşməsi dramın gücünü artırır. “Şeyx Sənan” həm ədəbi, həm də ictimai baxımdan insanlıq və azad düşüncə ideyalarının müdafiəsi kimi dəyərləndirilir.