Viruslar mikroskopik patogenlərdir və yalnız canlı hüceyrələrdə çoxala bilirlər. Onlar bir çox insan xəstəliklərinə səbəb ola bilər, məsələn, qrip, hepatit, herpes, HIV və COVID-19. Viruslar genetik materialdan, yəni DNT və ya RNT-dən ibarət olur və zülal qatla əhatə olunurlar. Bəzi viruslarda lipid zərfi də mövcuddur.
“Tehsil365” xəbər verir ki, viruslar hüceyrəyə yapışdıqdan sonra onun daxili mexanizmlərindən istifadə edərək öz genomunu çoxaldır və yeni virus hissəciklərini istehsal edirlər. Bu həyat sikli adsorbsiya və giriş, uncoating, replikasiya və protein sintezi, quruluş və yığılma, həmçinin çıxış mərhələlərindən ibarətdir. Virus hüceyrəyə daxil olduqdan sonra genomunu buraxır, çoxalır, viral zülalları sintez edir və yeni virus hissəcikləri formalaşaraq digər hüceyrələri yoluxdurur.
Virus infeksiyaları müxtəlif simptomlarla özünü göstərə bilər. Yüngül simptomlara yorğunluq, baş ağrısı və yüngül qızdırma daxildir. Ağır infeksiyalar isə pnevmoniya, hepatit, ensefalit və immun çatışmazlığı ilə nəticələnə bilər. Bəzi viruslar isə latent şəkildə uzun müddət gizlənərək, müəyyən şərtlərdə aktivləşə və xəstəliyə səbəb ola bilirlər.
Antiviral terapiya virusun həyat siklinin müxtəlif mərhələlərini hədəf alaraq onun çoxalmasını maneə törədir. Bu terapiyanın məqsədi virus yükünü azaltmaq, simptomları yüngülləşdirmək və xəstəliyin ağırlaşmasının qarşısını almaqdır. Antiviral dərmanlar virusun hüceyrəyə girişini, polimeraz fəaliyyətini, proteazlarını və çıxışını inhibə edə bilər.
Mühüm antiviral dərmanlara misal olaraq Acyclovir, herpes viruslarına qarşı istifadə olunur. Oseltamivir qrip viruslarının çoxalmasını maneə törədir. Remdesivir RNA virusları və SARS-CoV-2 əleyhinə təsirlidir. Tenofovir və Zidovudin isə HIV infeksiyası müalicəsində geniş tətbiq olunur.
Antiviral terapiyada çağdaş problemlər də mövcuddur. Virusların mutasiyaları dərman müqavimətinə səbəb ola bilər. Bəzi dərmanların qaraciyər və böyrək funksiyasına təsiri və immun sistemin zəifləməsi yan təsirlərə səbəb olur. Eyni zamanda yeni zoonotik virusların ortaya çıxması müalicəni daha da çətinləşdirir.
Nəticə olaraq, virus infeksiyaları ciddi sağlamlıq problemlərinə yol açır və onları idarə etmək üçün effektiv antiviral terapiya vacibdir. Antiviral dərmanlar virusun müxtəlif mərhələlərini hədəfləyərək xəstəliyin gedişini yüngülləşdirir, lakin davamlı tədqiqat və yeni dərmanların inkişafı viruslarla mübarizədə həlledici rol oynayır.