Cəlil Məmmədquluzadənin “Danabaş kəndinin əhvalatları” əsəri Azərbaycan nəsrində satirik realizmin parlaq nümunələrindəndir.
“Tehsil365” təhlil edir ki, əsərdə kənd həyatının gerçəklikləri, mövhumatın və nadanlığın doğurduğu faciələr ustalıqla təsvir olunur. Yazıçı obrazların dili və davranışları ilə kənd camaatının maarifsizliyini, geriliyə bağlılığını tənqid edir. Əsərin əsas ideyası xalqı cəhalətdən qurtarmaq, elm və tərəqqiyə səsləməkdir. Sadə kənd həyatının fonunda müəllif insan münasibətlərindəki ədalətsizlikləri göstərir və oxucunu düşünməyə vadar edir.