Aksidentalizm fəlsəfədə hadisələrin mahiyyətini izah edən baxışlardan biridir. Bu yanaşmaya görə, dünyanın gedişi yalnız zərurətə bağlı deyil, burada təsadüflərin rolu daha böyükdür. Hadisələr çox vaxt planlaşdırılmamış və gözlənilməz şəkildə baş verir. İnsanların həyat yolu da təsadüfi qarşılaşmalar və imkanlarla formalaşır.
“Tehsil365”in araşdırmasına görə, tarixi və elmi araşdırmalar aksidentalizmin əsasını dəstəkləyir. Aristotel təsadüfü səbəbin xüsusi bir forması kimi izah etmişdir. Orta əsrlərdə isə təsadüf çox vaxt ilahi iradə ilə əlaqələndirilmişdir. Yeni dövrdə empirist filosoflar təsadüfü insan təcrübəsində müşahidə edilən qeyri-müəyyənliklərlə bağlamışlar.
XX əsrdə kvant mexanikasının inkişafı ilə təsadüf anlayışı elmi əsas qazandı. Atomaltı səviyyədə baş verən hadisələr tam proqnozlaşdırıla bilmədiyi üçün aksidentalizm nəzəriyyəsinə dəstək yaratdı. Sosial və tarixi kontekstdə də təsadüf mühüm rol oynayır. Müharibələr, dövlətlərin yaranması və siyasi liderlərin hakimiyyətə gəlməsi bəzən kiçik təsadüflərin nəticəsi olur.
Aksidentalizmə qarşı çıxanlar hesab edirlər ki, təsadüf yalnız bizim səbəb-nəticə əlaqələrini tam başa düşmədiyimiz hallarda meydana çıxır. Determinizm tərəfdarları isə hər təsadüfün dərinlikdə səbəbləri olduğunu vurğulayır. Müasir fəlsəfədə isə həm zərurət, həm də təsadüfün paralel mövcudluğu qeyd olunur.
Nəticə olaraq, aksidentalizm hadisələrin gedişini yalnız qanunauyğunluqlar ilə deyil, təsadüflərlə də izah edən fəlsəfi baxışdır. Bu yanaşma insan həyatının, cəmiyyətin və tarixin inkişafını daha çevik və çoxşaxəli qiymətləndirməyə imkan yaradır. Həyatın proqnozlaşdırıla bilməyən anları aksidentalizmin əhəmiyyətini göstərir.