Kosmoetika insanın kainata və təbiətə qarşı əxlaqi məsuliyyətini ifadə edən fəlsəfi anlayışdır. Bu yanaşmaya görə, insan yalnız özü və cəmiyyəti qarşısında deyil, həm də təbiət və bütövlükdə varlıq aləmi qarşısında mənəvi borc daşıyır.
“Tehsil365”in araşdırmasına görə, Kosmoetikanın əsas mahiyyəti ondan ibarətdir ki, insan öz davranışlarında yalnız şəxsi maraqları deyil, təbiətin və kainatın harmoniyasını da nəzərə almalıdır.
Kosmoetika üç əsas istiqamətdə izah olunur. Birincisi, ekoloji məsuliyyət ideyasıdır ki, insanın təbiətə zərər vurmaması və onun tarazlığını qoruması vacib hesab olunur. İkincisi, kainata bağlılıq prinsipi insanın yalnız Yer üzünün deyil, bütün kosmosun bir parçası olduğunu göstərir. Üçüncüsü isə, ontoloji dəyər anlayışıdır ki, burada varlığın bütün formalarının – canlı və cansızın – öz dəyərinə hörmətlə yanaşılması tələb olunur.
Tarixi baxımdan kosmoetikaya bənzər ideyalar qədim fəlsəfələrdə də mövcud olmuşdur. Qədim yunan stoikləri kainatı bütöv bir sistem hesab edir və insanın bu sistemlə uyğunluq içində yaşamasını vacib sayırdılar. Şərq fəlsəfəsində, xüsusilə daosizm və buddizmdə, təbiətlə harmoniya prinsipi önəmli yer tuturdu. XX əsrdə ekoloji fəlsəfənin yüksəlişi ilə kosmoetik ideyalar daha da aktuallaşdı və müasir dövrdə geniş müzakirə mövzusu oldu.
Müasir yanaşmalar kosmoetikanı ekoloji fəlsəfə, bioetika və texnoetika ilə əlaqələndirir. İqlim dəyişikliyi, təbii resursların azalması, kosmosun fəthi və süni intellektin inkişafı insanın yalnız sosial deyil, həm də kosmik miqyasda məsuliyyət daşıdığını göstərir. Burada həmçinin gələcək nəsillərə qarşı əxlaqi borc məsələsi də xüsusi vurğulanır. İnsan yalnız öz dövrü üçün deyil, həm də gələcək zamanların varlıqları üçün məsuliyyətlidir.
Nəticə olaraq, kosmoetika insanın kainatla münasibətlərində yeni bir mərhələni əks etdirir. O, insanı yalnız cəmiyyətin deyil, həm də bütün kosmosun üzvü kimi qəbul edir. Kosmoetika insanı təbiəti, kainatı və varlığı qorumağa borclu sayır və bu baxımdan müasir dünyanın ekoloji və etik problemlərinə cavab verə biləcək universal bir fəlsəfi yanaşmadır.