İnsanlıq tarixində memarlıq və mühəndislik nümunələri arasında xüsusi yer tutan Çin Səddi, həm uzunluğu, həm də tarixi əhəmiyyəti ilə bəşər sivilizasiyasının nadir abidələrindən biridir.
“Tehsil365”in məlumatına görə, bu nəhəng tikili minilliklər ərzində formalaşaraq təkcə hərbi müdafiə sistemi deyil, həm də Çin mədəniyyətinin, gücünün və əzəmətinin rəmzinə çevrilmişdir.
Çin Səddinin əsası eramızdan əvvəl VII əsrdə qoyulmuşdur. Həmin dövrdə müxtəlif Çin knyazlıqları öz ərazilərini qorumaq üçün ayrıca istehkamlar inşa edirdilər. Eramızdan əvvəl III əsrdə imperator Qin Şi Huang bu istehkamların bir qismini birləşdirərək vahid müdafiə xətti yaratdı. Daha sonrakı əsrlərdə, xüsusilə Han, Ming və digər sülalələrin hakimiyyəti dövründə sədd təmir edilmiş, genişləndirilmiş və möhkəmləndirilmişdir.
Çin Səddi əsasən şimaldan gələn köçəri tayfaların hücumlarına qarşı müdafiə məqsədilə inşa edilmişdir. Bununla yanaşı, o, iqtisadi və strateji baxımdan da böyük rol oynamışdır. Sədd boyunca yerləşdirilən istehkamlar, qüllələr və müşahidə məntəqələri həm ordunun hərəkətini asanlaşdırır, həm də düşmən təhlükəsini vaxtında aşkar etməyə imkan verirdi. Həmçinin, sədd Çin imperiyasının sərhədlərini müəyyənləşdirən siyasi simvol kimi çıxış edirdi.
Ümumi uzunluğu 21,196 kilometr olan Çin Səddi müxtəlif relyeflər üzərində — dağlarda, düzənliklərdə və səhralarda ucaldılmışdır. Onun bəzi hissələri daşdan, bəziləri isə sıxılmış torpaq və kərpicdən tikilmişdir. Səddin hündürlüyü orta hesabla 7–8 metr, bəzi yerlərdə isə 14 metrə qədərdir. Eni isə elə qurulmuşdur ki, üzərində bir neçə əsgərin yan-yana hərəkəti və hətta atların keçidi mümkün olurdu.
Çin Səddi təkcə müdafiə vasitəsi deyil, həm də qədim Çin xalqının zəhmətkeşliyinin və birliyinin simvoludur. UNESCO tərəfindən 1987-ci ildə Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmiş bu abidə hər il milyonlarla turistin diqqətini cəlb edir. O, həm də “kosmosdan görünən yeganə insan əsəri” kimi məşhur bir təsəvvürlə yadda qalıb (baxmayaraq ki, elm adamları bu fikri qismən mübahisələndirirlər. Lə
Çin Səddi insan əzminin, mühəndislik zəkasının və tarixi irsə bağlılığın möhtəşəm nümunəsidir. Onun minillər boyu qorunaraq günümüzə qədər gəlib çatması, bəşər tarixində mədəniyyətlərin necə güclü və davamlı ola biləcəyini sübut edir. Bu nəhəng tikili yalnız Çin xalqı üçün deyil, bütün dünya üçün mühüm mədəni sərvət hesab olunur.