1803-cü ilin payızında Çar Rusiyası imperiyasının Qafqazdakı işğalçı siyasəti çərçivəsində Gəncə xanlığına qarşı hərbi yürüşə başlanılıb. General Pavel Sisianovun komandanlığı altında olan rus qoşunları Azərbaycan xanlıqlarını tədricən ələ keçirmək planının növbəti mərhələsini həyata keçirirdilər.
“Tehsil365"in məlumatına görə, bu yürüşün əsas məqsədi strateji baxımdan mühüm mövqedə yerləşən Gəncə xanlığını tabe etmək və Rusiya imperiyasının Qafqazda təsir dairəsini genişləndirmək idi.
Dekabr ayında Sisianovun başçılıq etdiyi rus ordusu Gəncə şəhərini mühasirəyə aldı. Şəhər əhalisi və Gəncə xanı Cavad xan Ziyadoğlu Qacar müdafiəyə qalxdı. Bir neçə gün davam edən ağır döyüşlər zamanı rus ordusu say və silah üstünlüyünə malik olsa da, Gəncə müdafiəçiləri böyük qəhrəmanlıq göstərdilər. Lakin uzunmüddətli müqavimətə baxmayaraq, şəhər 1804-cü ilin yanvarında süqut etdi.
Şəhərin süqutu zamanı Cavad xan və onun ailə üzvləri sonadək döyüş meydanında qalaraq həlak oldular. Onun qəhrəmanlığı Azərbaycan tarixində azadlıq və torpaq uğrunda mübarizənin simvoluna çevrildi. Gəncə şəhərinin alınması ilə Rusiya imperiyası Azərbaycanın şimal xanlıqlarının işğalını sürətləndirdi və bu hadisə ölkənin gələcək taleyinə ciddi təsir göstərdi.
Gəncə xanlığının süqutundan əvvəl rus qoşunları Azərbaycanın şimal-qərbində yerləşən Car-Balakən bölgəsini də ələ keçirmişdilər. Beləliklə, 1803–1804-cü illər Cənubi Qafqazda Rusiyanın hərbi-siyasi möhkəmlənməsinin başlanğıcı kimi tarixə düşdü.
Bu hadisələr nəticəsində Azərbaycanın şimal torpaqları tədricən Rusiya imperiyasının tərkibinə qatıldı. 1804–1813-cü illər arasında davam edən Rusiya–Qacar müharibəsi isə bu prosesin sonrakı mərhələsini formalaşdırdı.
Cavad xanın adı bu gün də milli mübarizə, vətənə sədaqət və qəhrəmanlıq rəmzi kimi Azərbaycan xalqının yaddaşında yaşayır. Onun mübarizəsi bir daha göstərdi ki, azadlıq və milli dəyərlər uğrunda mübarizə heç zaman unudulmur.

