Günümüzdə ideal təhsil məsələsi barəsində bir çox fikirlər mövcuddur. Bu məsələni aydınlaşdırmaq üçün ekspertə bir sual ilə müraciət etdik. “Təhsildə dəyişmək istiədiyiniz 3 məqam hansılardır?“
Əmrah Həsənli- Təhsil İşçilərinin Həmrəyliyi Alyansının (TİHA) sədri, təhsil eksperti “Tehsil365”ə açıqlamasında bildirib:
Təhsil sistemində dəyişiklikdən danışarkən ilk növbədə kosmetik yox, mahiyyətə toxunan addımları önə çəkmək lazımdır. Mənim üçün bu sahədə dəyişməli olan üç əsas istiqamət var və onların hər biri bir-biri ilə birbaşa bağlıdır.
Birinci və ən vacib məsələ təhsilin məzmunudur. Biz hələ də böyük ölçüdə əzbərə əsaslanan, şagirdi düşünməyə yox, məlumatı təkrarlamağa yönəldən proqramlarla işləyirik. Halbuki müasir dövrdə təhsil şagirdə “nəyi bilirsən?” sualından çox, “bildiyini necə tətbiq edirsən?” sualına cavab verməlidir. Kurikulumlar real həyat bacarıqlarını, analitik düşüncəni, tənqidi yanaşmanı və yaradıcı qərarverməni formalaşdıracaq şəkildə yenilənməlidir. Məzmun az, amma dərin və funksional olmalıdır.
İkinci əsas dəyişiklik müəllimlə bağlıdır. Müəllim yalnız proqram icraçısı deyil, təhsilin əsas daşıyıcısıdır. Ona görə də müəllim hazırlığı, peşəkar inkişaf və qiymətləndirmə mexanizmləri köklü şəkildə dəyişməlidir. Müəllimdən nəticə tələb ediriksə, ona şərait də yaratmalıyıq. Davamlı inkişaf imkanları, obyektiv və şəffaf qiymətləndirmə, həmçinin müəllimin sosial və peşəkar nüfuzunu gücləndirən mexanizmlər olmadan keyfiyyətli təhsildən danışmaq çətindir.
Üçüncü məsələ isə idarəetmə və məsuliyyət mədəniyyətidir. Təhsil sistemi çox vaxt formal hesabatlar üzərində qurulur, real nəticə isə kölgədə qalır. Məktəb rəhbərliyindən tutmuş valideynə, müəllimdən şagirdə qədər hər kəsin rolu və məsuliyyəti aydın şəkildə müəyyənləşdirilməlidir. Təhsil yalnız nazirliyin və ya məktəbin işi deyil, bu, cəmiyyətin ortaq məsuliyyətidir. Hesabat yox, nəticə; forma yox, məzmun əsas götürülməlidir.
Əgər bu üç istiqamətdə – məzmun, müəllim və idarəetmə mədəniyyəti üzrə ardıcıl və səmimi islahatlar aparılsa, təhsil sistemində real və davamlı dəyişiklikdən danışmaq mümkün olar.