Təhsil 365 - Logo Mobile

İxtisas seçimində doğru addım - Gələcəyin açarı

20514.08.2025 - 16:49
İxtisas seçimində doğru addım - Gələcəyin açarı

İxtisas seçimi hər bir gəncin həyatında ən mühüm qərarlardan biridir. Bu qərar yalnız universitet təhsilini deyil, həm də gələcək karyera yolunu müəyyənləşdirir. Əksər abituriyentlər üçün ixtisas seçimi həm həyəcanlı, həm də çətin bir prosesdir.

Tehsil365” məlumat verir ki, seçim zamanı gəncin maraqları əsas rol oynayır. Maraqlar insanın müəyyən sahədə uğurlu olma potensialını göstərir. Məsələn, riyaziyyatı sevən bir gənc mühəndislik sahəsində daha uğurlu ola bilər. Bacarıqlar isə təbii istedad və təcrübə ilə formalaşır. Bəzi gənclər texniki işlərdə, digərləri isə humanitar sahələrdə daha bacarıqlıdır.

Əmək bazarının tələbləri ixtisas seçimində vacib faktordur. Əgər seçilən sahədə iş imkanı azdırsa, gələcəkdə işsizlik riski yüksəlir. Azərbaycanda texnologiya, mühəndislik və tibb sahələrinə tələbat artır. Humanitar ixtisaslara maraq isə son illərdə azalmaqdadır. Bu dəyişikliklər ölkənin iqtisadi inkişaf prioritetləri ilə bağlıdır. İnformasiya texnologiyaları müasir dövrdə ən perspektivli sahələrdən biridir. Tibb sahəsi isə hər zaman stabil iş imkanları təqdim edir. Gənclər seçim edərkən gələcək əməkhaqqını da nəzərə alırlar. Yüksək əməkhaqqı motivasiya faktorlarından biridir. Lakin yalnız maddi səbəblərə görə ixtisas seçmək tövsiyə edilmir.

İxtisas seçimi zamanı şəxsi həyat planları da nəzərə alınmalıdır. Məsələn, tez-tez səfər tələb edən işlər hər kəsə uyğun olmaya bilər. Psixoloji amillər seçim prosesinə təsir göstərir. Valideynlərin gözləntiləri gənclərə təzyiq yarada bilir. Dost çevrəsinin təsiri də yanlış qərarlara səbəb ola bilər. Gənclərin bəziləri populyar ixtisasları düşünmədən seçirlər. Bu, gələcəkdə peşə narazılığı yarada bilər. Araşdırmalar göstərir ki, Azərbaycanda gənclərin təxminən yarısı seçimindən tam məmnun olmur. Bunun əsas səbəbi yetərincə karyera məsləhəti almamalarıdır. Təhsil müəssisələrində karyera yönümlü məsləhət xidmətləri genişləndirilməlidir.

Beynəlxalq təcrübədə bu sahəyə xüsusi diqqət yetirilir. Finlandiyada məktəblilər 15 yaşdan etibarən karyera məsləhətçiləri ilə işləyirlər. Onlar maraq və bacarıq testlərindən keçirilirlər. Həmçinin müxtəlif peşə təcrübələrinə qatılırlar. ABŞ-da isə universitetə qəbul olmadan öncə karyera planı hazırlanır. Bu plan tələbənin təhsil və iş imkanlarını əvvəlcədən müəyyənləşdirir. Azərbaycanda belə sistem hələ tam formalaşmayıb. Amma bəzi universitetlər karyera mərkəzləri yaradıblar. Bu mərkəzlər tələbələrə iş bazarı haqqında məlumat verir. Həmçinin praktik təcrübə proqramları təşkil olunur.

İxtisas seçimi təkcə gəncin deyil, ölkə iqtisadiyyatının da gələcəyinə təsir edir. Doğru seçilmiş ixtisas əmək bazarında balans yaradır. Əks halda müəyyən sahələrdə kadr çatışmazlığı yaranır. Bəzi sahələrdə isə kadr bolluğu müşahidə olunur. Mütəxəssislər gənclərə erkən yaşdan karyera planı qurmağı tövsiyə edirlər. Planlı yanaşma riskləri azaldır. İxtisas seçimi zamanı məlumatlı qərar vermək vacibdir. Məlumatlı qərar yalnız fərdi meyarlarla deyil, bazar araşdırması ilə də dəstəklənir.

Dövlət İmtahan Mərkəzinin statistik məlumatları seçim prosesində faydalı ola bilər. Hər il təqdim olunan qəbul nəticələri tendensiyaları göstərir. Bu məlumatlar gənclərin daha real qərar verməsinə kömək edir. Valideynlərin rolu dəstək və motivasiya vermək olmalıdır. Təzyiq göstərmək əks nəticə verə bilər. İxtisas seçimi şəxsi məsuliyyətdir. Gənclər seçdikləri ixtisasın çətinliklərinə hazır olmalıdırlar. Bu çətinliklər təhsil dövründə və iş həyatında qarşıya çıxır.

Seçim etməzdən əvvəl müvafiq sahədə işləyən insanlarla danışmaq faydalıdır. Real iş mühitini görmək motivasiya və qərar vermə prosesinə təsir göstərir. Təhsil sərgiləri də ixtisas seçimi üçün yaxşı mənbədir. Bu sərgilərdə universitetlər, şirkətlər və təlim mərkəzləri tanıdılır. Gənclər orada müxtəlif təhsil imkanları ilə tanış olurlar. Onlayn platformalar da ixtisas araşdırmaq üçün əlverişlidir. Beynəlxalq təhsil portalları dünya üzrə trendləri izləməyə imkan verir. Azərbaycanın əmək bazarı qlobal dəyişikliklərdən təsirlənir.

Rəqəmsal bacarıqlar gələcəkdə daha da önəm qazanacaq. Süni intellekt və avtomatlaşdırma bəzi peşələri dəyişdirəcək. Buna görə gənclər elastik və öyrənməyə açıq olmalıdırlar. Əlavə sertifikat və kurslar ixtisas dəyərini artırır. İxtisas seçimi yalnız bir dəfə edilən qərar deyil. Həyat boyu öyrənmə yanaşması karyera inkişafına şərait yaradır. Ən vacib məqam isə seçilən sahədə sevərək işləməkdir. Sevgi və motivasiya uğurun əsas açarıdır.

Fatimə Quliyeva

News Feed

Spanish Overtakes French for the First Time: Language Choices in GCSEs are changing22.08.2025 - 17:55
Our school students achieved success at the International Olympiad on Astronomy and Astrophysics22.08.2025 - 17:40
The 6th International Conference on Problems of Cybernetics and Informatics will be held22.08.2025 - 17:25
Azerbaijani film at the Venice international film festival22.08.2025 - 17:10
A new "Economics" textbook has been presented in Greece21.08.2025 - 19:28
Azerbaijani students have achieved success at the Olympiad held in India21.08.2025 - 19:13
The ICAFS 2025 international conference will be held in Romania, organized by ADNSU21.08.2025 - 18:58
A book dedicated to the jubilee of writer and publicist Rashad Majid has been published21.08.2025 - 18:43
Pakistani tourism companies visit Azerbaijan21.08.2025 - 18:13
The appointment process for 10,000 teachers has begun in Greece21.08.2025 - 18:01
Preparations for the PIRLS study are underway21.08.2025 - 17:36
The Ancient cultural heritage of Azerbaijan is showcased internationally21.08.2025 - 17:22
Azerbaijani youth will study at the University of Cambridge21.08.2025 - 17:11
Applications to Saint Petersburg State University have increased by 50%20.08.2025 - 19:15
Meeting with producers of film projects that have advanced to the pitching stage20.08.2025 - 18:55
The collaboration between BMU and Samarkand State University has been discussed20.08.2025 - 18:40
An exhibition titled “Kazakhstan’s History in Kazinform Photographs” has opened in Astana20.08.2025 - 18:28
BANM students won an international innovation competition20.08.2025 - 18:25
The Secretary-General of TÜRKSOY was awarded the Order of Hungary20.08.2025 - 18:10
Mingachevir State University participated in the “Innostart Grand Final – Demo Day” event20.08.2025 - 17:55
Chemists have developed dual inhibitors of certain enzymes20.08.2025 - 17:40
Inha University lecturer: Working with students at BEU is a valuable experience for me20.08.2025 - 17:25
Azerbaijani children shined at the International Art Festival20.08.2025 - 17:11
A bibliographic index titled “The Ideology of Azerbaijaniism” has been published19.08.2025 - 19:25
Ayla Qafar’s work received a special award at the exhibition held in Seoul19.08.2025 - 19:12
Students will study at Stanford University within the framework of the State Program19.08.2025 - 18:57
Chile and Saxony universities strengthen cooperation19.08.2025 - 18:38
A meeting was held in Ganja with a European award-winning boxer19.08.2025 - 18:20
An ADNSU student's research project was chosen as the best among over 120 presentations at an international scientific program19.08.2025 - 18:02
The most in-demand majors in the world and their future prospects19.08.2025 - 17:52
Pakistani students are shaping a new wave in international education19.08.2025 - 17:37
Azerbaijani youth will study at the University of Oxford19.08.2025 - 17:22
High-ranking TÜRKSOY officials gathered in Trabzon19.08.2025 - 17:09
ADNSU graduate presents research material at the “EuPA 2025” conference18.08.2025 - 19:30
“Baku Cinema Breeze” – World cinema masters to meet in Baku18.08.2025 - 19:15
Moscow college students achieved success at the “Archipelago 2025” UAV competition18.08.2025 - 19:02
Farid Gayibov received the delegation of Moroccan youth on an official visit to our country18.08.2025 - 18:52
The Korean teacher highly praised the knowledge of BEU students18.08.2025 - 18:37
International achievement of Fikret Amirov art school students18.08.2025 - 18:22
ADNSU students participated in the "Cyber Summer School 2025" International Summer Camp18.08.2025 - 18:07
"Arabic Language Month" in Azerbaijan is being held as a result of long-term cooperation – Abdullah Al-Washmi18.08.2025 - 17:51
Our compatriots from Georgia took part in the festival held in Goygol18.08.2025 - 17:35
Our gymnasts achieve success at the world games18.08.2025 - 17:20
An international conference on innovation and sustainable development to be held at Nakhchivan State University18.08.2025 - 17:10
The "Adıgün" Turkish Folk Folklore Ensemble was warmly received at the Yaylaq Festival17.08.2025 - 19:30
Placement opportunities for new teachers in Greece from the first year17.08.2025 - 19:16
Tuition fees increased at Azerbaijan Medical University17.08.2025 - 19:00
Emin Eminzadə stated that he is proud to represent our country17.08.2025 - 18:45