Xaricdə mühəndislik ixtisaslarında təhsil almağın əsas üstünlüklərindən biri qlobal şəbəkəyə çıxış imkanlarıdır. Tələbələr burada həm professorlar, həm də sənaye mütəxəssisləri ilə yaxından əməkdaşlıq edir və beynəlxalq layihələrdə iştirak edirlər. Bu, gələcəkdə həm akademik, həm də peşəkar sahədə geniş əlaqələr qurmaq üçün mühüm şans yaradır.
“Tehsil365”in araşdırmasına görə, digər bir üstünlük müasir laboratoriya və tədqiqat mühitində təcrübə qazanmaqdır. Xarici universitetlər sənaye - akademiya əməkdaşlığı çərçivəsində tələbələrə real dünya layihələrində iştirak imkanı verir. Bu, onların həm nəzəri, həm də praktiki bacarıqlarını inkişaf etdirərək iş bazarına daha hazırlıqlı çıxmasına şərait yaradır.
Mühəndislik təhsilində beynəlxalq akkreditasiyalar, xüsusilə də “Washington Accord”, mühüm rol oynayır. Bu akkreditasiya ilə məzun olan tələbələrin diplomları digər üzv ölkələrdə tanınır və onların peşəkar fəaliyyətə daxil olması asanlaşır. Beləliklə, məzunlar yalnız bir ölkə ilə məhdudlaşmır, qlobal miqyasda iş imkanlarına sahib olurlar.
Xaricdə mühəndislik oxuyan tələbələr karyera baxımından daha çox üstünlük qazanır. Onlar işə qəbulda rəqabətədavamlı olur, yüksək maaşlı vəzifələrə daha tez yüksəlir və qlobal şirkətlərdə çalışma imkanı əldə edirlər. Bununla yanaşı, xarici ölkədə təhsil onların mədəni və dil biliklərini də artırır, dünya görüşünü genişləndirir və fərqli iş mühitlərinə adaptasiya bacarıqlarını gücləndirir.
Qlobal iş bazarı mühəndislər üçün geniş imkanlar təqdim edir. 2025-ci ilə qədər mühəndislik xidmətləri bazarının 1,5 trilyon dollara çatacağı və 2030-cu ilə qədər 3,5 milyon yeni iş yerinin açılacağı proqnozlaşdırılır. ABŞ-da mühəndislərin orta illik gəliri 91 min dollar civarında olub, hər il təxminən 195 min yeni iş yeri açılır. Almaniyada avtomobil və yüksək texnologiya sahələri mühəndislər üçün geniş imkanlar təqdim edir və orta illik məvacib 65-90 min avro arasında dəyişir. Avstraliyada isə infrastruktur və enerji layihələrinə olan tələbat mühəndislərə 70-95 min avstraliya dolları maaşla iş təklif edir. İsveçrə və Böyük Britaniya da yüksək maaş və sabit iş imkanları ilə mühəndislər üçün cəlbedici ölkələr sırasında yer alır.
Bununla yanaşı, xaricdə oxuyan tələbələrin iş tapma göstəriciləri ölkədən-ölkəyə dəyişir. Məsələn, Kanadada xarici tələbə məzunlarının iş tapma faizi 88,6% təşkil etsə də, onların ixtisaslarına uyğun iş tapma göstəricisi yerli məzunlardan daha aşağıdır. Xarici məzunların orta gəliri 52 min dollar olduğu halda, kanadalı məzunlarda bu göstərici 65 min dollara çatır. Bu isə göstərir ki, xaricdə təhsil almaq üstünlük qazandırsa da, məzunların əmək bazarında uğuru həm də adaptasiya bacarıqlarından asılıdır.
Azərbaycan kontekstində isə mühəndislik məzunlarının işlə təminatı daha aşağı səviyyədədir. 2018–2022-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti məzunlarının təxminən 64%-i, İqtisad Universitetinin 61%-i, BDU-nun isə 55%-i işlə təmin olunub. Bakı Mühəndislik Universiteti isə 85%-lik nəticə ilə məzunların işlə təminatına görə ən yüksək göstəriciyə sahibdir. Bu, universitetin sənaye ilə sıx əməkdaşlıq etməsi və tələbələrə real təcrübə imkanları təqdim etməsi ilə bağlıdır.
Ümumiyyətlə, xaricdə mühəndislik ixtisasında təhsil almaq tələbələrə beynəlxalq tanınma, yüksək keyfiyyətli təhsil, güclü karyera perspektivləri və geniş iş bazarına çıxış imkanı verir. Lakin bununla yanaşı, xarici ölkələrdə məzunların diplomla uyğun iş tapma və əmək bazarına inteqrasiya məsələlərində müəyyən çətinlikləri də mövcuddur. Buna görə də tələbələr həm akademik, həm də peşəkar bacarıqlarını inkişaf etdirməli, dil biliklərini gücləndirməli və global şəbəkələrdə fəal iştirak etməlidirlər.