Psixologiya və neyroelm sahəsində xaricdə təhsil son illərdə daha da aktuallaşıb, çünki bu istiqamətlərdə yeni nəsil tədqiqat imkanları açılıb. Beyin və davranış elmlərinin inkişafı ilə bağlı aparıcı təşəbbüslər dünyanın müxtəlif ölkələrində həyata keçirilir və tələbələr üçün həm nəzəri bilik, həm də praktiki araşdırma mühiti yaradır.
“Tehsil365”in araşdırmasına görə, Avropa İttifaqının EBRAINS platforması neyroelm üzrə ən böyük açıq elm infrastrukturudur və burada beynin 3D atlasları, yüksək hesablama alətləri və klinik məlumat bazaları ilə işləmək mümkündür. ABŞ-da BRAIN Initiative hər il yüz milyonlarla dollar maliyyələşmə ilə yeni neyrotexnologiyaların inkişafına dəstək verir və gənc alimlər üçün qrant mexanizmləri təqdim edir. Eyni zamanda Allen Brain Science Institute hüceyrə tipləri və dövrələr üzrə açıq verilənlər bazaları yaradaraq beynəlxalq elmi əməkdaşlığa şərait yaradır.
Magistratura səviyyəsində tələbələr üçün Erasmus Mundus Joint Masters proqramları xüsusi yer tutur. Bu proqramlar çərçivəsində bir neçə Avropa universitetində dövriyyəli təhsil almaq mümkündür və ən yaxşı namizədlərə tam təqaüdlər təqdim olunur. Məsələn, NeuroData EMJMD – Brain and Data Science magistr proqramı neyroelm ilə data elmini birləşdirir və tələbələrə həm nəzəri, həm də praktiki bacarıqlar qazandırır. Digər nümunə Neurasmus magistr proqramıdır ki, bu da Avropanın aparıcı universitetlərinin birgə tədris şəbəkəsi üzərində qurulub.
Doktorantura pilləsində isə seçimlər daha genişdir. Almaniyada fəaliyyət göstərən Max Planck School of Cognition fənlərarası yanaşma ilə 4 illik PhD təklif edir və hətta bəzi hallarda bakalavr məzunlarını “fast-track” sistemi ilə qəbul edir. Böyük Britaniyada yerləşən UCL Sainsbury Wellcome Centre isə bütün doktorantura tələbələrinə təhsil haqqı, illik stipendiya və tədqiqat büdcəsini tam qarşılayan maliyyələşmə imkanları təqdim edir. Kembric Universiteti də Harding Distinguished Scholarships və Gates Cambridge kimi proqramlarla beynəlxalq tələbələr üçün tam xərcli təqaüdlər təmin edir.
Maliyyə dəstəyi baxımından Avropa Komissiyası mühüm alətlər təqdim edir. Marie Skłodowska-Curie Doctoral Networks və COFUND proqramları doktorantura və postdoktorantura təcrübəsini qlobal səviyyədə dəstəkləyir. Bu şəbəkələr tələbələrin həm akademik, həm də sənaye sektorunda tədqiqat aparmasını mümkün edir. Britaniyada Wellcome Trust erkən karyera alimləri üçün geniş qrantlar təqdim edir, ABŞ-da isə NIH BRAIN Initiative müxtəlif sahələr üzrə gənc tədqiqatçılar üçün xüsusi çağırışlar elan edir.
Yeni tədqiqat istiqamətləri də diqqət çəkir. Hazırda hesablama psixiatriyası, süni intellekt əsasında xəstəlik risklərinin modelləşdirilməsi və biomarker kəşfi sahəsində böyük layihələr həyata keçirilir. Beyin-kompüter interfeysləri və neyromodulyasiya texnologiyaları etik və hüquqi aspektləri ilə birlikdə öyrənilir. Rəqəmsal psixologiya isə mobil tətbiqlər və geyiləbilən cihazlardan toplanan məlumatlar əsasında davranışın ekoloji validliyini artırır. Bütün bu istiqamətlərdə tələbələrə açıq verilənlər bazaları, beynəlxalq konsorsiumların elmi resursları və müasir texnologiyalarla işləmək imkanı verilir.
Nəticə olaraq, psixologiya və neyroelm üzrə xaricdə təhsil almaq istəyən tələbələr üçün geniş spektrli seçimlər mövcuddur. EMJM proqramları, Avropa və Amerika doktorantura imkanları, açıq elm infrastrukturuna çıxış və güclü maliyyələşmə alətləri bu sahədə akademik inkişaf üçün unikal şərait yaradır. Ən əsası isə, yeni trendlərə uyğun bilik və bacarıqlar əldə etmək, beynəlxalq komanda işinə qoşulmaq və qlobal elm cəmiyyətində öz yerini tutmaqdır.