Jurnalistika hər dövrün texnoloji inqilabları ilə dəyişib. Əvvəllər qəzetlər mətbəə inqilabının məhsulu idisə, XX əsrdə radio və televiziya jurnalistikaya yeni nəfəs gətirdi. XXI əsrdə isə internet və sosial media xəbər istehsalını tamamilə dəyişdi. İndi isə qarşıda daha böyük sual dayanır: jurnalistikanın gələcəyini süni intellekt (Sİ) və robot reportyorlar formalaşdıracaqmı?
"Tehsil365" xəbər verir ki, son illərdə bir çox media qurumları süni intellektdən istifadə edərək xəbərlərin hazırlanması və yayımında yeni mərhələyə qədəm qoyub.
Avtomatik xəbər yazısı: Məsələn, “Associated Press” idman və maliyyə xəbərlərinin qısa xülasələrini süni intellektlə hazırlayır.
Faktların yoxlanılması: Süni intellekt alətləri yanlış məlumatların aşkar edilməsində jurnalistlərə dəstək olur.
Oxucu ilə fərdi ünsiyyət: Media saytları istifadəçilərə maraqlarına uyğun xəbər tövsiyələri təqdim edir.
Robot reportyor dedikdə yalnız yazı yazan alqoritmlər yox, həm də süni intellektlə idarə olunan fiziki robotlar və virtual xəbər aparıcıları nəzərdə tutulur. Məsələn: Çində “Xinhua” agentliyi süni intellektlə yaradılmış xəbər aparıcılarını ekrana çıxarıb. Yaponiya və Cənubi Koreyada isə robot-jurnalistlər canlı efirdə məlumat oxuyur.
Amma onun bəzi üstünlükləridə var. Üstünlüklərə aşağıdakıları nümunə göstərmək olar: Sürət və dəqiqlik – Sİ saniyələr içində yüzlərlə məlumatı emal edib xəbər yarada bilir. Xərc qənaəti – Redaksiyalar üçün böyük əmək haqqı xərclərinə alternativ ola bilər. Gecə-gündüz rejimi – Robot reportyor yorulmur, fasiləsiz işləyə bilir.
Ekspertlər hesab edir ki, yaxın 10-20 ildə süni intellekt jurnalistləri tam əvəz etməyəcək. Daha çox “insan + süni intellekt əməkdaşlığı” formulu üstün olacaq. Yəni, rutin xəbərlər avtomatlaşdırılacaq, lakin analitik yazılar, müsahibələr, ictimai emosiyaları anlamaq kimi sahələr hələ uzun müddət insan jurnalistlərin öhdəsində qalacaq.
Süni intellekt və robot reportyorlar jurnalistikanın gələcəyini dəyişəcək, amma jurnalistikanın ruhunu – doğruluq, obyektivlik və insan toxunuşunu tam əvəz edə bilməyəcək. Ona görə də gələcəyin medianı insan jurnalistlərlə texnologiyanın əməkdaşlığı əsasında formalaşacaq.