Təhsil təkcə dərs proqramı və imtahanlardan ibarət deyil. Onun təməlində dayanan ən əsas ünsürlərdən biri də insan münasibətləridir – xüsusilə də şagirdlə müəllim arasındakı bağ. Bu münasibət nə qədər sağlam və balanslı olarsa, təhsil prosesi bir o qədər məhsuldar və mənalı olar. Bəs bu münasibətdə sərhədlər haradan keçir? Harada yaxınlıq, harada məsafə vacibdir?
Əvvəla onu qəbul etməliyik ki, müəllim yalnız bilik verən şəxs deyil. O, eyni zamanda şagirdin dünyagörüşünü formalaşdıran, ona mənəvi dəstək olan və zaman-zaman rol modelə çevrilən bir insandır. Lakin bu missiya müəllimin şagirdlə dost olmasına əsas vermir. Şagirdlər müəllimlərini yaxın, amma həm də nüfuzlu görmək istəyirlər. Yəni nə ifrat səmimiyyət, nə də soyuq məsafə münasibəti düzgün istiqamətə aparmır.
Bəzən müəllimlər şagirdlərlə daha yaxın münasibət qurmaq üçün “dostlaşmağa” çalışır. Halbuki bu, zamanla nizam-intizamın pozulmasına və müəllimin nüfuzunun azalmasına səbəb ola bilər. Əksinə, çox sərt və soyuq münasibət isə şagirdin sual verməkdən, özünü ifadə etməkdən çəkinməsinə yol açır. Yəni münasibət balanslı olmalıdır: hörmətə əsaslanan, amma eyni zamanda anlayışlı və qayğıkeş.
Bu münasibətin sağlam formalaşması üçün həm müəllim, həm də şagird öz yerini və məsuliyyətini bilməlidir. Müəllim empati qurmalı, şagirdin psixoloji durumunu və yaş dövrünü nəzərə almalı, eyni zamanda peşəkar sərhədləri qorumalıdır. Şagird isə müəllimin səmimiyyətini sui-istifadə etmədən, onun təliminə və davranışına qarşı məsuliyyətli yanaşmalıdır.
Şagird-müəllim münasibəti qarşılıqlı hörmət, düzgün sərhədlər və sağlam ünsiyyət üzərində qurulduqda, bu, təhsilin keyfiyyətinə birbaşa təsir edir. Müəllim nümunə olmalı, şagird isə bu nümunədən ilham almalıdır. Axı uğurlu təhsilin arxasında sadəcə kitablar deyil, sağlam münasibətlər dayanır.